مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: باتوجه به گسترش و انتخاب فرزندپذیری به‌عنوان یکی از راه‌های تکمیل خانواده در جامعهٔ ایران، پژوهش‌های اندکی درجهت شناخت مشکلات فرزندپذیری انجام شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیستهٔ زوجین نابارور از چالش‌های فرزندپذیری در شهر یزد بود.
روش‌بررسی: این مطالعه با به‌کارگیری روش کیفی با رویکرد نظریهٔ‌ پدیدارشناسی و جمع‌آوری داده‌ها ازطریق روش مصاحبهٔ اکتشافی نیمه‌ساختاریافته انجام شد. آزمودنی‌ها پانزده زوج نابارور یزدی بودند که فرزندی را به فرزندخواندگی پذیرفته بودند و از زمان فرزندپذیری آن ها حدود چهار سال گذشته بود. آزمودنی‌ها به‌طور هدفمند از بین مراجعه‌کنندگان به مراکز مشاورهٔ تحت نظارت سازمان بهزیستی انتخاب شدند. نمونه‌گیری در بازهٔ زمانی مهر۱۴۰۰ آغاز شد و جمع‌آوری داده‌ها تاحد اشباع اطلاعات ادامه یافت و مصاحبه با نمونه‌های پژوهش‌شده تا اسفند۱۴۰۱ به‌اتمام رسید. پس از آن بازنویسی، کدگذاری و استخراج مقوله‌های اصلی و فرعی و مفاهیم تا خرداد۱۴۰۲ به‌طول انجامید. کدگذاری و تحلیل داده‌ها به‌شیوهٔ تحلیل مضمون صورت گرفت.
یافته‌ها: باتوجه به تحلیل پاسخ‌های ارائه‌شده، ابعاد چالش‌های اصلی فرزندپذیری و تجربهٔ زیستهٔ والدین فرزندپذیر، هفت مضمون اصلی و ۲۴ مضمون فرعی به‌دست آمد. مضامین اصلی شامل دشواری ناباروری برای همسران، سوق پیداکردن به اندیشهٔ فرزندپذیری، دشواری‌های مسیر فرزندپذیری، تسهیل‌کننده‌های مسیر فرزندپذیری، چالش‌های تربیتی فرزندخوانده، کامیابی‌های ایجادشده در پی فرزندپذیری و ناکامی‌های ایجادشده در پی فرزندپذیری بود.
نتیجه‌گیری: در این پژوهش تجربهٔ زیستهٔ زوجین نابارور با عمق بیشتری بررسی شد و شناسایی چالش‌های فرزندپذیری صورت گرفت. چنانچه راه‌حل‌های مناسبی اتخاذ شود و خانواده‌های فرزندپذیر آمادگی‌های لازم را پیدا کنند، فرزندپذیری عموماً با پیامدهای خوشایند و مثبت همراه خواهد بود.