جلد 15 - شماره سال ۱۴۰۴                   ‫جلد (15): 16 | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: IR.KHU.REC.1402.056

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Gorji R, Kavousian J, Moradi A, Parhoon H. Comparing the Effectiveness of Executive Skills Coaching Program with Mindfulness-Based Cognitive Rehabilitation Program on the Executive Functions of Children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder. MEJDS 2025; 15 (0) :16-16
URL: http://jdisabilstud.org/article-1-3270-fa.html
گرجی راحله، کاوسیان جواد، مرادی علیرضا، پرهون هادی. مقایسهٔ تأثیر برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی و توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال کاستی توجه/بیش‌فعالی. مجله مطالعات ناتوانی. 1404; 15 (0) :16-16

URL: http://jdisabilstud.org/article-1-3270-fa.html


1- دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- استادیار روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3- استاد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4- استادیار روان‌شناسی سلامت، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده:   (647 مشاهده)

چکیده
زمینه و هدف: اختلال کاستی توجه/بیش‌فعالی، از شایع‌ترین اختلالات عصب‌تحولی است. پژوهش حاضر باهدف مقایسهٔ اثربخشی برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی و برنامهٔ توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال کاستی توجه/بیش‌فعالی انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری یک‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را کودکان ۹تا۱۲ سال با اختلال کاستی توجه/بیش‌فعالی منطقهٔ سه شهر تهران در سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند. شصت نفر از داوطلبان واجد شرایط به‌روش نمونه‌گیری هدفمند وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی و برابر، در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. برای گروه آزمایش اول، برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی طی دوازده جلسهٔ شصت‌دقیقه‌ای و برای گروه آزمایش دوم، برنامهٔ توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی طی شانزده جلسهٔ شصت‌دقیقه‌ای اجرا شد؛ درحالی‌که گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکرد. آزمودنی‌ها با مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی-ویراست دوم (جیویا و همکاران، ۲۰۱۵) ارزیابی شدند. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی به‌کمک نسخهٔ ۲۶ نرم‌افزار SPSS در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی بر نمره‌ٔ کل و شاخص‌های رفتاری و شناختی کارکردهای اجرایی تأثیر مثبت و ماندگاری داشت (۰٫۰۰۱>p)؛ اما بر شاخص تنظیم هیجانی مؤثر نبود (۰٫۰۷۱=p)؛ همچنین برنامهٔ توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر نمرهٔ کل و شاخص‌های کارکردهای اجرایی تأثیر مثبت و ماندگاری داشت (۰٫۰۰۱>p)؛ علاوه‌براین، برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی از برنامهٔ توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی مؤثرتر بود (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: برنامهٔ هدایتگری مهارت‌های اجرایی درمقایسه با برنامهٔ توان‌بخشی شناختی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی، در ارتقای کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال کاستی توجه/ بیش‌فعالی مؤثرتر است.

متن کامل [PDF 433 kb]   (110 دریافت)    
نوع مطالعه: مقاله پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: روانشناسی

فهرست منابع
1. Leffa DT, Caye A, Rohde LA. ADHD in children and adults: diagnosis and prognosis. Curr Top Behav Neurosci. 2022;57:1–18. [DOI]
2. Erlandsson SI, Hornborg C, Sorbring E, Dauman N. Is ADHD a way of conceptualizing long–term emotional stress and social disadvantage? Front Public Health. 2022;10:966900. [DOI]
3. Ortega R, López V, Carrasco X, Escobar MJ, García AM, Parra MA, et al. Neurocognitive mechanisms underlying working memory encoding and retrieval in attention–deficit/hyperactivity disorder. Sci Rep. 2020;10(1):7771. [DOI]
4. Jacobson LA, Pritchard AE, Koriakin TA, Jones KE, Mahone EM. Initial examination of the BRIEF2 in clinically referred children with and without ADHD symptoms. J Atten Disord. 2020;24(12):1775–84. [DOI]
5. Neuhäußer AM, Bluschke A, Roessner V, Beste C. Distinct effects of different neurofeedback protocols on the neural mechanisms of response inhibition in ADHD. Clin Neurophysiol. 2023;153:111–22. [DOI]
6. Anderson K, Marino M. Using technology as a compensatory technique for executive function skill deficits during the coaching process. Journal of Special Education Technology. 2022;38(4): 539–46. [DOI]
7. Marino MT, Vasquez E, Banerjee M, Parsons CA, Saliba YC, Gallegos B, et al. Coaching as a means to enhance performance and persistence in undergraduate STEM majors with executive function deficits. Journal of Higher Education Theory and Practice. 2020:20(5);94–109. [DOI]
8. Castells N, Riccio J. Executive skills coaching plus incentives in a workforce program [Internet]. New York: MDRC; 2020 [cited 2025 Nov]. Available from: https://www.mdrc.org/work/publications/executive-skills-coaching-plus-incentives-workforce-program
9. Parker DR, Boutelle K. Executive function coaching for college students with learning disabilities and ADHD: a new approach for fostering self–determination. Learning Disabilities Research & Practice. 2009;24(4):204–15. [DOI]
10. Goudreau SB, Knight M. Executive function coaching: assisting with transitioning from secondary to postsecondary education. J Atten Disord. 2018;22(4):379–87. [DOI]
11. Ebrahimi B, Hasani Abharian P, Ramezani S, Bahrami S. Effectiveness of executive function coaching on improving sustained attention deficit and planning skills in adults with attention deficit– hyperactivity disorder. Journal of Psychology New Ideas. 2022;13(17):1–13. [Persian] [Article]
12. Takeuchi O, Akira S. Pattern recognition receptors and inflammation. Cell. 2010;140(6):805–20. [DOI]
13. Verhaeghen P. Mindfulness as attention training: meta–analyses on the links between attention performance and mindfulness interventions, long–term meditation practice, and trait mindfulness. Mindfulness. 2021;12(3):564–81. [DOI]
14. Law LM, Griffiths DR, Lifshitz J. Peg forest rehabilitation –a novel spatial navigation based cognitive rehabilitation paradigm for experimental neurotrauma. Behav Brain Res. 2023;443:114355. [DOI]
15. Najjari Alamooti B, Peymani J, Bahrami Hidaji M, Sodagar S, Havasi Soomar N. Investigating the efficacy of cognitive rehabilitation of inhibitory control on cold executive functions, working memory and cognitive flexibility in children with attention deficit/hyperactivity disorder. Journal of Psychological Science. 2023;22(123):613–25. [Persian] [Article]
16. Arshadi S, Nokani M, Asgari M, Sepahvand T. Comparison of the effectiveness of cognitive rehabilitation of inhibitory control, electrical stimulation of the brain and the combination of inhibitory control and electrical stimulation of the brain on executive functions (behavioral inhibition and cognitive flexibility) in children with ADHD. Journal of School Psychology. 2022;11(3):6–27. [Persian] [DOI]
17. Kiani Z, Moradi A, Kadivar P, Hasanabadi HR, Keramati H, Effatpanah M. Designing, developing and validating a psycho–educational program of mindfulness–based cognitive empowerment to executive functions in children with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Cognitive Psychology. 2021;9(1):1–20. [Persian] [Article]
18. Salakari A, Virta M, Grönroos N, Chydenius E, Partinen M, Vataja R, et al. Cognitive–behaviorally–oriented group rehabilitation of adults with ADHD: results of a 6–month follow–up. J Atten Disord. 2010;13(5):516–23. [Persian] [DOI]
19. Gioia G, Isquith PK, Guy SC, Kenworthy L. BRIEF2 – Behavior Rating Inventory of Executive Function. 2nd ed. Lutz, FL: Psychological Assessment Resources; 2015.
20. Swanson JM, Schuck S, Porter MM, Carlson C, Hartman CA, Sergeant JA, et al. Categorical and dimensional definitions and evaluations of symptoms of ADHD: hstory of the SNAP and the SWAN rating scales. Int J Educ Psychol Assess. 2012;10(1):51–70.
21. Sadrosadat SJ, Houshyari Z, Zamani R, Sadrosadat L. Determinatio of psychometrics index of SNAP–IV Rating Scale in Parents Execution. Archives of Rehabilitation. 2008;8(4):59–65. [Persian] [Article]
22. Parhoon K, Parhoon H, Moradi A, Hassanabadi H. Psychometric properties of the Behavior Rating Inventory of Executive Function, second edition (BRIEF2) in students aged 13 to 18 years. Quarterly of Educational Measurement. 2021;12(45):165–86. [Persian] [DOI]
23. Dawson P, Guare R. Executive skills in children and adolescents: A practical guide to assessment and intervention. 3rd ed. New York: The Guilford Press; 2018.
24. Behnammoghadam Z, Hossiyninik S, Maredpour A, Behnammoghadam A. The effectiveness of abacus training on improving the working memory and response inhibition of primary school students with attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Pediatric Nursing. 2023;10(1):40–9. [Persian] [Article]
25. Sanger KL, Dorjee D. Mindfulness training with adolescents enhances metacognition and the inhibition of irrelevant stimuli: Evidence from event-related brain potentials. Trends in Neuroscience and Education. 2016;5(1):1–11. [DOI]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی) می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Middle Eastern Journal of Disability Studies

Designed & Developed by : Yektaweb