مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال عصبی‌تحولی است که ازطریق نارسایی‌های شناختی و مشکل در توجه اشتراکی، جنبه‌های مختلف رشد کودک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف مقایسهٔ اثربخشی درمان مبتنی‌بر بهبود پردازش وستیبولار با درمان به‌کمک ابزار دیوار تعاملی هوشمند بر بهبود توجه اشتراکی در کودکان اوتیستیک انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی تک‌موردی بود که از بین طرح‌های شبه‌آزمایشی تک‌موردی، طرح شبه‌آزمایشی قبل و بعد و پیگیری (طرح خط پایهٔ چندگانه) انتخاب شد. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مراجعه‌کننده به مراکز ویژهٔ اوتیسم در شهر بیرجند تشکیل دادند. ازاین‌بین شش کودک دارای محدودیت عملکردی شدید، انتخاب شدند و دو روش درمانی مبتنی‌بر پردازش وستیبولار (سه نفر) و درمان به‌کمک ابزار دیوار تعاملی هوشمند (سه نفر) را دریافت کردند. ابزارهای پژوهش، پرسش‌نامهٔ اختلالات رفتاری کودکان مبتلا به طیف اوتیسم (فرم والدین) (بردیده و همکاران، ۱۳۸۹) و مقیاس ارتباط اجتماعی اولیه (ماندی، ۲۰۰۳) بود. به‌منظور تحلیل داده‌ها از شاخص تغییر پایا و شاخص اندازهٔ اثر و شاخص درصد بهبودی استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد، میزان اندازهٔ اثر ۳٫۱۶، بیانگر نقش مؤثر روش درمانی مبتنی‌بر بهبود پردازش وستیبولار و میزان اندازهٔ اثر ۳٫۴۳، بیانگر نقش مؤثر روش درمان به‌کمک ابزار دیوار تعاملی هوشمند در توجه اشتراکی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود.
نتیجه‌گیری: اثربخشی دو روش درمانی مبتنی‌بر بهبود پردازش وستیبولار و درمان به‌کمک ابزار دیوار تعاملی هوشمند در بهبود توجه اشتراکی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، یکسان است.