مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: مشارکت در آموزش‌های پیش از ازدواج باعث توانمندسازی زوج‌ها برای حفظ روابطشان می‌شود. پژوهش حاضر باهدف مقایسهٔ اثربخشی آموزش‌های قبل از ازدواج براساس رویکرد ارتباط هالفورد با رویکرد قبل از ازدواج آدلری بر رفتارهای کنترلگری همسر و تنظیم هیجان بین‌فردی دختران و پسران متقاضی ازدواج انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون چندگروهی همراه با گروه گواه و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعهٔ آماری را دختران و پسران متقاضی ازدواج مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ شهرستان دره‌شهر ایلام در شش‌ماههٔ دوم سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۴۵ نفر به‌شیوهٔ دردسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، مقیاس رفتارهای کنترل‌گرایانه (گراهام-کوان و آرچر، ۲۰۰۵) و پرسش‌نامهٔ تنظیم هیجان بین‌فردی (هافمن و همکاران، ۲۰۱۶) بود. برای گروه‌های آزمایش آموزش‌های قبل از ازدواج براساس رویکرد ارتباط هالفورد و رویکرد آدلری به‌شکل هفتگی اجرا شد. تحلیل داده‌ها بااستفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ به‌کمک نرم‌افزار SPSSنسخهٔ ۲۳ صورت گرفت.
یافته‌ها: در پس‌آزمون، اثر آموزش ارتباط زوجی هالفورد، تنها بر تنظیم هیجان بین‌فردی درمقایسه با گروه گواه معنادار بود (۰٫۰۲۰=p)؛ اما بر رفتارهای کنترلگری همسر درمقایسه با گروه گواه تأثیر معناداری نداشت (۰٫۳۴۱=p). در پس‌آزمون، آموزش رویکرد قبل از ازدواج آدلری بر رفتارهای کنترلگری همسر (۰٫۰۰۱>p) و تنظیم هیجان بین‌فردی (۰٫۰۰۱>p) درمقایسه با گروه گواه دارای تأثیر معناداری بود. در پس‌آزمون و پیگیری، نمرات رفتارهای کنترلگری همسر و تنظیم هیجان بین‌فردی در گروه‌های آموزش ارتباط زوجی هالفورد و آموزش پیش از ازدواج با رویکرد آدلر تفاوت معناداری داشت (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج، آموزش رویکرد آدلری درمقایسه با آموزش ارتباط زوجی هالفورد بر کاهش رفتارهای کنترلگری همسر و بهبود تنظیم هیجان بین‌فردی دختران و پسران متقاضی ازدواج، اثربخشی بیشتری دارد.