مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: نوای گفتار ناظر بر کاربرد مختصه‌های آوایی و صوتی به‌شیوه‌ای نظام‌مند‌ است که نقشی مهم و اساسی در تعاملات ارتباطی انسان و رشد زبان دارد. با توجه به نقش حائز اهمیت مهارت‌های نوای گفتار، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مهارت‌های صورت نوای گفتار و بررسی اثر سن و جنسیت بر مهارت‌های نوای گفتار در کودکان بهنجار پنج تا یازده‌سالۀ فارسی‌زبان انجام شد.
روش‌بررسی: مطالعۀ حاضر به‌صورت مقطعی بر روی ۱۰۵ کودک دختر و ۱۰۵ کودک پسر بهنجار در گروه‌های سنی پنج تا شش‌ساله، هفت تا هشت‌ساله و نه تا ده‌ساله اجرا شد. مهارت‌های تمییز و تقلید واحدهای کوتاه و بلند کودکان با استفاده از نسخۀ فارسی-رایانه‌ای «نیمرخ عناصر نوایی در ارتباط کلامی» ارزیابی گردید که در آن امتیاز دوازده یا بیشتر در هر خرده‌آزمون به‌معنای مهارت کودک در آن خرده‌آزمون است. به‌منظور مقایسۀ عملکرد کودکان به تفکیک گروه‌های سنی و جنسی، از آزمون‌های ناپارامتری کروسکالوالیس و یومن‌ویتنی استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد در گروه سنی پنج تا شش‌ساله، کودکان تنها در تکلیف «تمییز واحدهای بلند» امتیاز کمتر از سطح توانش (<۱۲) کسب کردند؛ درحالی‌که در گروه‌های سنی هفت تا هشت‌ساله و نه تا ده‌ساله، کودکان در تمامی خرده‌آزمون‌ها امتیازی بیشتر از سطح توانش (>۱۲) کسب نمودند. بررسی نتایج مطالعه به تفکیک جنسیت نشان داد که دختران و پسران در تمامی تکالیف بخش صورت، نمراتی بیشتر از سطح توانش کسب کردند. بررسی امتیاز کودکان به تفکیک گروه‌های سنی نشان داد که بین عملکرد کودکان در گروه‌های سنی، تفاوت معناداری در تمامی تکالیف بخش صورت وجود دارد (۰٫۰۵>p)؛ در‌حالی‌که تفاوت امتیازها به تفکیک جنسیت تنها در تکالیف «تقلید واحدهای کوتاه» و «تمییز واحدهای بلند» معنادار شد (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌گیری: توانایی تمییز و تقلید نوای گفتار در کودکان بهنجار فارسی در محدودۀ سنی پنج تا یازده سال با افزایش سن پیشرفت می‌کند. همچنین این‌طور پیش‌بینی می‌شود که در زبان فارسی، کودکان از هفت‌سالگی به‌بعد در تمییز و تقلید مهارت‌های نوای گفتار به مهارت می‌رسند.