زمینه و هدف: در عصر حاضر توجه به موضوع اشتغال کامل و بهرهمندی از نیروی کار موجود، از دغدغههای اصلی تمام دولتهاست که در این راستا، برطرفکردن موانع اشتغال نهتنها برای افراد سالم، بلکه برای معلولان نیز اهمیت دارد. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویتبندی موانع اشتغال معلولان حرکتی در بخش خصوصی از دیدگاه کارآفرینان و معلولان است.
روشبررسی: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی است که بر روی ۶۷ نفر از معلولان حرکتی شهرستان گناوه و ۲۵ نفر از کارآفرینان این شهرستان صورت گرفت. روش نمونهگیری بهکاربردهشده در این تحقیق، گلوله برفی است. برای یافتنِ راهی مناسب برای شناسایی موانع اشتغال معلولان حرکتی، مصاحبههایی انجام شد و برای رتبهبندی این موانع، از روش فرایند تحلیل شبکهای (ANP) و نرمافزار سوپردسیژن استفاده شده است.
یافتهها: ۲۱ ماده بهعنوان موانع اشتغال معلولان حرکتی در بخش خصوصی شناسایی شد. تحلیل عوامل تأییدی نشان داد که این ۲۱ ماده، از پنج عامل تواناییهای فردی، راهبردی، محیطی، هزینه و نگرشی تشکیل شده و همۀ مواد بر عامل مربوط به خود اثر معنیداری گذاشته است. همچنین مشخص شد که موانع تواناییهای فردی، کماهمیتترین و موانع راهبردی مهمترین موانع بر سر راه اشتغال آنهاست. از میان این ۲۱ ماده، نداشتن مکان اولیه برای شروع فعالیت با وزن ۰٫۰۰۴۶ کماهمیتترین مانع و نداشتنِ پشتکار با وزن ۰٫۳۲۲ مهمترین مانع بر سر راه اشتغال افراد دارای معلولیت به دست آمد.
نتیجهگیری: با توجه به یافتههای بهدستآمده، مشخص شد که معلولان حرکتی در زمینۀ اشتغال در بخش خصوصی، با پنج دسته مانع اصلی تواناییهای فردی، راهبردی، محیطی، هزینه و نگرشی روبهرو هستند که باید به آنها توجهی جدی شود. از این رو در پایانِ این گزارش، راهکارهایی برای ازمیانبرداشتن این موانع ارائه شده و دربارۀ اقداماتی که کارآفرینان در بخش خصوصی میتوانند برای این افراد انجام دهند، بحث شده است.