مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: امروزه استفاده از اینترنت فواید زیادی برای جامعه به ارمغان آورده است؛ ولی این پیشرفت باعث بروز مشکلات و ناتوانی‌هایی در ابعاد متعدد برای افراد شده است. پژوهش حاضر با هدف مدل‌یابی روابط ساختاری اعتیاد به اینترنت براساس کارکردهای اجرایی و مشکلات بین‌فردی و ناگویی هیجانی انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش از نوع توصیفی‌همبستگی مبتنی‌بر روش مدل‌یابی معادلات ساختاری رگرسیونی بود. به این منظور از بین تمامی دانش‌آموزان دختر مشغول به تحصیل در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ در مدارس پایهٔ هفتم مناطق یک و هفت و هشت شهر تهران، ۲۶۰ نفر به‌صورت تصادفی خوشه‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. افراد نمونه به پرسش‌نامهٔ پرسش‌نامهٔ توانایی‌های شناختی (نجاتی، ۱۳۹۲)، پرسش‌نامهٔ مشکلات بین‌فردی (بارخام و همکاران، ۱۹۹۶)، پرسش‌نامهٔ ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی و همکاران، ۱۹۹۴) و آزمون اعتیاد به اینترنت (یانگ، ۱۹۹۶) پاسخ دادند. داده‌ها در سطح معناداری ۰٫۰۵ با استفاده از روش معادلات ساختاری و ازطریق نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۴ و AMOS نسخهٔ ۲۴ تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر کل مشکلات بین‌فردی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۶۴۶β=) و کارکردهای اجرایی (۰٫۰۰۱p<، ۱٫۲۵۷-β=) بر متغیر اعتیاد به اینترنت معنادار بود. اثر مستقیم مشکلات بین‌فردی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۴۰۱β=) و کارکردهای اجرایی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۲۹۷-β=) و ناگویی هیجانی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۶۲۹β=) بر متغیر اعتیاد به اینترنت معنادار بود. ازطرفی اثر غیرمستقیم مشکلات بین‌فردی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۲۴۵β=) و کارکردهای اجرایی (۰٫۰۰۱p<، ۰٫۹۶۰-β=) بر متغیر اعتیاد به اینترنت با استفاده از روش برآورد بوت‌استرپ محاسبه شد. همچنین مدل ارائه‌شده از برازش خوبی برخوردار بود (۰٫۹۸۷=AGFI، ۰٫۰۴۲=RMSEA، ۰٫۹۹۳=GFI، ۰٫۹۵۷=CFI، ۲٫۹۲۴=/dfX²).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها نتیجه‌گیری می‌شود، مدل پژوهش حاضر از نظر آماری دارای شاخص‌های برازش پذیرفتنی است؛‌ کارکردهای اجرایی و مشکلات بین‌فردی در کنار هم به‌عنوان عوامل مهم‌تر در پیش‌بینی اعتیاد به اینترنت نقش دارند. نتایج مشخص کرد، چگونه متغیر ناگویی هیجانی در نقش متغیر واسطه تأثیر می‌گذارد.