مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت مشکلات روانی‌اجتماعی و معنوی بیماران مبتلا به سرطان، هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثربخشی معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم و آموزش ذهن‌آگاهی بر تاب‌آوری بیماران مبتلا به سرطان پستان بود.
روش‌بررسی: روش این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با دو گروه آزمایش برای زنان مبتلا به سرطان پستان بیمارستان بقیه‌الله تهران، در سال ۱۳۹۸ انجام شد. سی بیمار داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش قرار گرفتند. مداخله‌های معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم و آموزش ذهن‌آگاهی به‌مدت هشت جلسهٔ ۳۰تا۴۵دقیقه‌ای چهره به چهره روی بیماران انجام گرفت و آزمودنی‌ها مقیاس تاب‌آوری کانر- دیویدسون (کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳) را در دو نوبت قبل و بعد از مداخله تکمیل کردند. داده‌ها در برنامهٔ نرم‌افزاری SPSS نسخهٔ ۲۲ تحلیل شد. آزمون تی زوجی برای مقایسهٔ نتایج پیش‌آزمون و پس‌آزمون در هر گروه مداخله و نیز تحلیل کوواریانس برای مقایسهٔ تأثیر دو گروه درمانی بر تاب‌آوری بیماران به‌کار رفت.
یافته‌ها: نتایج آزمون تی زوجی نشان داد، در هر گروه آزمایش بین میانگین نمرات متغیر تاب‌آوری مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت معنادار وجود داشت (۰٫۰۰۱>p). نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد، میانگین متغیر تاب‌آوری در پس‌آزمون بین معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم و آموزش ذهن‌آگاهی، پس از حذف اثر پیش‌آزمون اختلاف معناداری داشت (۰٫۰۰۱>p). باتوجه به بیشتربودن میانگین تاب‌آوری در معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم (۵۷٫۳۳) درمقایسه با آموزش ذهن‌آگاهی (۵۲٫۲۶)، معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم درمقایسه با آموزش ذهن‌آگاهی مؤثرتر بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش و تأثیر مثبت مداخله‌ها به‌تنهایی بر تاب‌آوری بیماران، به‌لحاظ تأثیر بیشتر معنویت‌درمانی مبتنی‌بر مدل قلب سلیم، پیشنهاد می‌شود این نوع مداخله برای بیماران سرطانی در اولویت قرار گیرد.