مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: ویروس کووید-۱۹ که موجب بیماری جدیدی به نام کرونا شد، با اضطراب و وحشت زیادی به‌خصوص در بین سالمندان همراه بود؛ بنابراین، پژوهش حاضر باهدف تعیین مدل علّی اضطراب کرونا در فرهنگیان سالمند براساس بهزیستی روان‌شناختی و الگوهای ارتباطی با میانجیگری کیفیت زندگی انجام شد.
روش‌‌بررسی: روش پژوهش، از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی سالمندان فرهنگی تشکیل دادند. نمونه‌گیری به‌روش دردسترس صورت گرفت و باتوجه به تعداد متغیرهای پژوهش، افراد نمونه ۲۶۰ سالمند (۱۴۸ مرد، ۱۱۲ زن) بودند. داده‌ها ازطریق مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، ۱۹۸۹)، پرسش‌نامهٔ کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۶)، مقیاس الگوهای ارتباطی خانواده (ریﭽﯽ و ﻓﯿﺘﺰﭘﺎﺗﺮیﮏ، ۱۹۹۰) و مقیاس اضطراب بیماری کرونا (علی‌پور و همکاران، ۱۳۹۸) جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی، ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS و AMOS نسخهٔ ۲۵ انجام شد. سطح معناداری برای تمامی آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: در بررسی ضرایب مسیر مستقیم بین مسیرهای مختلف نتایج نشان داد، بین کیفیت زندگی و اضطراب کرونا (۰٫۱۵۷-=Beta، ۰٫۰۱۰=p) و بین بهزیستی روان‌شناختی و اضطراب کرونا (۰٫۰۵۸-=Beta، ۰٫۰۳۱=p) به‌طور معناداری رابطهٔ مستقیم وجود داشت؛ همچنین اثر غیرمستقیم بهزیستی روان‌شناختی بر اضطراب کرونا با نقش میانجی کیفیت زندگی (۰٫۵۰۴-=B، ۰٫۰۳۲=p) و اثر غیرمستقیم الگوهای ارتباطی بر اضطراب کرونا با نقش میانجی کیفیت زندگی (۰٫۱۲۴-=Beta، ۰٫۰۴۰=p) معنادار بود؛ به‌علاوه مشخص شد، شاخص‌های نکویی برازش از برازش مطلوب الگو با داده‌های گردآوری‌شده حمایت کردند (۲٫۳۲۵=CMIN/df، ۰٫۹۴۶=GFI، ۰٫۹۶۷=NFI، ۰٫۹۱۶=CFI، ۰٫۹۲۱=RFI، ۰٫۹۰۸=IIF، ۰٫۷۶۱=PNFI، ۰٫۰۹۳=RMSEA).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، بهزیستی روان‌شناختی و الگوهای ارتباطی بر اضطراب کرونا تأثیرگذار است. در این میان کیفیت زندگی نقش واسطه‌ای و مؤثری دارد.