مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

Mendeley  

Zotero  

Moshkani M, Afrooz G A. Compare Big Five personality traits, attachment and self-perception between delinquent and normal adolescents. MEJDS 2019; 9 :53-53
URL: http://jdisabilstud.org/article-1-996-fa.html

زمینه و هدف: میان بسیاری از صاحب‌نظران در این زمینه توافق کلی دیده می‌شود که نوجوانان بزهکار اغلب درمعرض آن‌گونه از روابط اجتماعی هستند که از ویژگی‌های آن، وجود مشکل‌های شخصیتی و نبود رابطه و پیوند نزدیک و صمیمانه بین والدین و فرزند و وضع نابسامان محیط خانوادگی است و این عوامل ارتباط مستقیمی با بزهکاری وی دارد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر مقایسهٔ پنج عامل بزرگ شخصیتی و دل‌بستگی ادراک‌شده و خودکارآمدی نوجوانان بزهکار و عادی بود. 
روش‌بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع علی‌مقایسه‌ای بود. جامعهٔ آماری را تمامی نوجوانان پسر عادی و بزهکار شهر گرگان تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش شامل ۱۲۰ نوجوان بزهکار پسر و ۱۲۰ نوجوان عادی پسر بود که به‌شیوهٔ نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و از میان آنان ۷۱ نوجوان بزهکار و ۷۱ نوجوان عادی به‌صورت تصادفی ساده در نظر گرفته شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامهٔ شخصیتی پنج‌عاملی شخصیت نئو (۱۹۸۵) و پرسشنامهٔ دل‌بستگی کولینز و رید (۱۹۹۶) و مقیاس خودکارآمدی شرر و مادوس (۱۹۸۲) استفاده شد. جهت تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها، روش تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) با کمک نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۳ به‌کار رفت و مقادیر احتمال کمتر از ۰٫۰۵ از نظر آماری معنادار بود. 
یافته‌ها: باتوجه به نتایج، بین ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان بزهکار و عادی تفاوت معنادار آماری وجود داشت (۰٫۰۰۱>p). یافته‌ها مشخص کردند نوجوانان بزهکار درمقایسه با نوجوانان عادی در خرده‌مقیاس‌های روان‌آزردگی نمرهٔ بیشتری کسب کردند؛ اما در خرده‌مقیاس‌های برون‌گرایی، گشودگی به تجربه، توافق‌پذیری و در متغیر وظیفه‌شناسی نمرهٔ کمتری از گروه نوجوانان عادی به‌دست آوردند (۰٫۰۰۱>p). همچنین نوجوانان بزهکار در مؤلفهٔ سبک دل‌بستگی اضطرابی درمقایسه با نوجوانان عادی دارای نمرهٔ بیشتری بودند. درنهایت بین متغیر خودکارآمدی در نوجوانان بزهکار و عادی تفاوت معناداری مشاهده شد. بدین‌صورت که میزان خودکارآمدی نوجوانان بزهکار کمتر از نوجوانان عادی بود (۰٫۰۰۱>p). 
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش ویژگی‌های شخصیتی و دل‌بستگی ادراک‌شده و خودکارآمدی ازجمله عوامل روانی مؤثر در بُعد رفتارهای جامعه‌ستیزانه است؛ بنابراین توجه به حوزهٔ دل‌بستگی در دوران کودکی توسط والدین و اهمیت ویژگی‌های شخصیت می‌تواند در ایمن‌نگه‌داشتن کودکان‌ونوجوانان دربرابر جرم‌های احتمالی تأثیرگذار باشد.