مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: اختلال سندرم داون، اثرات متفاوت و منحصربه‌فردی بر تجارب اعضای خانواده می‌گذارد که با متغیرهای گوناگون روان‌شناختی در ارتباط است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ بین خودکارآمدی با کارایی خانواده و کیفیت زندگی در خواهران و برادران کودکان با سندرم داون بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر مقطعی و از نوع روش تحلیلی‌همبستگی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی خواهران و برادران دانش‌آموزان با سندرم داون شهر اهواز در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل دادند. حجم نمونه، سیصد نفر براساس جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰) برآورد شد که باتوجه به افت آزمودنی‌ها، حجم نمونه به ۲۷۸ نفر رسید. برای گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامهٔ سنجش کارکرد خانواده (اپشتین و همکاران، ۲۰۰۳)، پرسش‌نامهٔ خودکارآمدی (موریس، ۲۰۰۱) و پرسش‌نامهٔ کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۸) به‌کار رفت. برای تحلیل داده‌ها، از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، به‌کمک نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۴ در سطح معناداری ۰٫۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه نشان داد، کارایی خانواده (۰٫۳۸۶=β، ۰٫۰۰۱>p) و کیفیت زندگی (۰٫۳۷۱=β، ۰٫۰۰۱>p) به‌صورت معنادار، خودکارآمدی را پیش‌بینی کردند. همچنین، نتایج ضریب همبستگی مشخص کرد، بین کارایی خانواده (۰٫۵۵۶=r، ۰٫۰۰۱>p) و کیفیت زندگی (۰٫۳۶۷=r، ۰٫۰۰۱>p) با خودکارآمدی ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، کارایی خانواده و کیفیت زندگی توان پیش‌بینی‌ خودکارآمدی را در خواهران و برادران کودکان با سندرم داون دارند؛ بنابراین توجه به بهبود کارایی خانواده و کیفیت زندگی در بهبود خودکارآمدی خواهران و برادران کودکان با سندرم داون کمک‌کننده است.