مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: با پدیدآیی روان‌شناسی مثبت‌نگر در چند دههٔ اخیر، توانمندی‌ها و ارتقای سطح سلامت افراد به‌همراه تأکید بر عملی‌کردن استعدادهای آن‌ها بسیار مدنظر قرار گرفته است. پژوهش حاضر باهدف بررسی ارتباط نگرانی و خودکارآمدی و تحمل آشفتگی با بهزیستی روانی دانش‌آموزان دوره‌های اول و دوم مقطع متوسطه با نقش واسطه‌ای امیدواری و خوش‌بینی صورت گرفت.
روش‌بررسی: روش پژوهش از نوع ‌تحلیلی‌همبستگی مبتنی‌بر مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دوره‌های اول و دوم مقطع متوسطه در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ شهر بیله‌سوار تشکیل دادند. مطابق نظر کلاین (۲۰۱۶) و به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، دویست نفر (صد دختر و صد پسر) به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش پرسش‌نامهٔ نگرانی پن استت (میر و همکاران، ۱۹۹۰)، مقیاس خودکارآمدی (شرر و همکاران، ۱۹۸۲)، مقیاس تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، ۲۰۰۵)، مقیاس بهزیستی ‌روان‌شناختی (ریف، ۱۹۸۹)، پرسش‌نامۀ امید به زندگی (اشنایدر و همکاران، ۱۹۹۱) و آزمون تجدیدنظرشدۀ جهت‌گیری زندگی )شییِر و همکاران، ۱۹۹۴( به‌کار رفت. برای ‌تحلیل داده‌‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۴ و AMOS نسخهٔ ۲۴ استفاده شد. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، مسیرهای مستقیم بین نگرانی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۷۵-=β)، خودکارآمدی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۴۴=β)، تحمل آشفتگی (۰٫۰۰۱>p  و ۰٫۶۱=β)، امیدواری (۰٫۰۰۱>p  و ۰٫۷۵=β) و خوش‌بینی (۰٫۰۰۱>p  و ۰٫۸۱=β) با بهزیستی روان‌شناختی معنادار بود. شاخص‌های نکویی برازش از برازش مطلوب الگوی پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده (۲٫۵۰= CMIN/df و ۰٫۹۳۹=NFI و ۰٫۹۳۲=GFI و ۰٫۹۴۱=IIF و ۰٫۹۲۷=AGFI و ۰٫۹۳۳CFI= و ۰٫۰۷۱=ًRMSEA) حمایت کردند.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، نگرانی به‌صورت منفی و معنادار و خودکارآمدی و تحمل آشفتگی به‌صورت مثبت و معنادار بر بهزیستی روان‌شناختی مؤثر است؛ علاوه‌براین، امیدواری و خوش‌بینی بین نگرانی و خودکارآمدی و تحمل آشفتگی با بهزیستی روان‌شناختی، به‌طور مؤثر نقش واسطه‌ای ایفا می‌کنند.