مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

رویا صیقلی, شهرام غلامرضائی, رامین شعبانی, فهیمه ادیب صابر

چکیده
زمینه و هدف: تمرینات ورزشی به‌همراه مکمل تریبولوس احتمالاً روشی مؤثر برای کنترل عوارض یائسگی در زنان دارای اضافه‌وزن است. پژوهش حاضر باهدف تعیین اثر یک دوره تمرینات ترکیبی هوازی‌مقاومتی با مکمل تریبولوس بر شاخص‌های التهابی کراتین‌فسفوکیناز (CPK) و لاکتات‌دهیدروژناز (LDH) و hs-CRP زنان یائسهٔ دارای اضافه‌وزن انجام شد.
روش‌بررسی: این پژوهش از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری بود. نمونهٔ آماری را شصت زن یائسهٔ داوطلب و واجد شرایط شهر رشت در دامنهٔ سنی ۵۵تا۶۵ سال تشکیل دادند. افراد به‌طور تصادفی به چهار گروه تمرین، مکمل، تمرین+مکمل و گواه (هر گروه پانزده نفر) تقسیم شدند. تمرینات به‌مدت ده هفته شامل راه‌رفتن و دویدن روی تردمیل و تمرین مقاومتی با باند الاستیکی بود. مکمل به‌صورت کپسول ۵۰۰ میلی‌گرم، دو بار در روز مصرف شد. متغیرهای پژوهش قبل و بعد از مداخله اندازه‌گیری شدند. تحلیل داده‌ها بااستفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه، آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری تکراری، آزمون‌های تعقیبی بونفرونی و LSD در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۵ در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، تفاوت معناداری بین چهار گروه در متغیرهای درصد چربی، CPK، LDH و hs-CRP وجود داشت (۰٫۰۰۱>p). نتایج آزمون تعقیبی مشخص کرد، تفاوت معناداری بین گروه‌های تمرین و مکمل در شاخص CPK (۰٫۰۰۱>p) و بین دو گروه مکمل و ترکیبی در شاخص LDH مشاهده شد (۰٫۰۰۵=p)؛ به‌علاوه، متغیر hs-CRP بین سه گروه تجربی با گروه گواه تفاوت معناداری را نشان داد (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌ها می‌توان بیان کرد، تمرینات ورزشی به‌همراه مکمل تریبولوس ممکن است با کاهش کراتین‌فسفوکیناز و لاکتات‌دهیدروژناز و پروتئین واکنش‌پذیر C در زنان یائسهٔ دارای اضافه‌وزن موجب کاهش التهابات مرتبط با پیری و اضافه‌وزن شود؛ همچنین می‌تواند به‌عنوان راهبرد در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های متابولیک و بهبود کیفیت زندگی در زنان یائسهٔ دارای اضافه‌وزن در نظر گرفته شود.

هادی حسنی, احمد غضنفری, طیبه شریفی

چکیده
زمینه و هدف: افراد دارای ضایعهٔ نخاعی ازنظر احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی دچار مشکل هستند. این پژوهش با‌هدف مقایسهٔ اثربخشی درمان بازسازی شناختی و روان‌درمانی هیجان‌مدار بر احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی افراد دارای ضایعهٔ نخاعی انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش حاضر را تمامی افراد دارای ضایعهٔ نخاعی شهرستان‌های لردگان و خانمیرزا در سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند. با روش نمونه‌گیری هدفمند، ۴۵ نفر داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، مقیاس احساس تنهایی اجتماعی-عاطفی (دی‌توماسو و همکاران، ۲۰۰۴) و پرسش‌نامهٔ حساسیت بین‌فردی (بایس و پارکر، ۱۹۸۹) بود. روان‌درمانی هیجان‌مدار در نُه جلسهٔ نوددقیقه‌ای و درمان بازسازی شناختی در هشت جلسهٔ نوددقیقه‌ای به‌شکل حضوری اجرا شد. تحلیل داده‌ها با‌استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ و آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: در نمرهٔ کلی احساس تنهایی تفاوت دو گروه آزمایش با گروه گواه در پس‌آزمون معنادار بود (۰٫۰۵>p)؛ اما دو مداخله تفاوت معناداری ازنظر میزان اثربخشی بر نمرهٔ کلی احساس تنهایی نداشت (۰٫۰۵<p). در نمرهٔ کلی احساس تنهایی، نتایج پس‌آزمون در پیگیری ثابت بود که پایداری نتایج هر دو مداخله را نشان داد (۰٫۰۵>p). در نمرهٔ کلی حساسیت به طردشدگی، تفاوت دو گروه آزمایش با گروه گواه در پس‌آزمون معنادار شد (۰٫۰۵>p). در نمرهٔ کلی حساسیت به طردشدگی، روان‌درمانی هیجان‌مدار اثربخشی بیشتری درمقایسه با درمان بازسازی شناختی داشت (۰٫۰۱۵=p). اثربخشی روان‌درمانی هیجان‌مدار بر حساسیت به طردشدگی پایدار بود (۰٫۰۰۱>p)؛ اما درمان بازسازی شناختی در نمرهٔ کلی حساسیت به طردشدگی پایدار نبود (۰٫۰۶۰=p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج، استفاده از روان‌درمانی هیجان‌مدار برای بهبود احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی افراد دارای ضایعهٔ نخاعی توصیه می‌شود.

سعیده عبداللهی طزرجان, مریم صادقی فرد, عماد یوسفی

چکیده
زمینه و هدف: درک پدیدهٔ طلاق باتوجه به شیوع درخورتوجه آن در ایران و تأثیرگذاری پیامدهای طلاق بر تمام اعضای خانواده در اغلب اوقات، بسیار مهم است. تجربهٔ زیستهٔ زوجین متقاضی طلاق می‌تواند به شناسایی پیامدهای طلاق کمک کند؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف بررسی پدیدارشناسانهٔ پیامدهای طلاق در بین زوجین متقاضی طلاق استان یزد انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر به‌ روش پدیدارشناسی تأویلی بود و سعی در بررسی تجارب زیستهٔ زوجین متقاضی طلاق داشت. مشارکت‌کنندگان پژوهش را زوجین متقاضی طلاق مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ دادگستری استان یزد تشکیل دادند که از بین آن‌ها دوازده زوج با روش نمونه‌گیری هدفمند به‌منظور مصاحبه انتخاب شدند. داده‌ها ازطریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شد و بااستفاده از تکنیک‌های تحلیل تماتیک (مضمون) هدف تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‌های حاصل از کدگذاری تجارب زیستهٔ زوجین متقاضی طلاق نشان‌دهندهٔ سه مضمون اصلی پیامدهای اجتماعی و پیامدهای اقتصادی و پیامدهای روان‌شناختی بود. این سه مضمون در سطوح چهارگانهٔ پیامدها برای زوج (آقا)، پیامدها برای زوجه (خانم)، پیامدها برای فرزندان و پیامدها برای خانوادهٔ اولیه طبقه‌بندی شد.
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های پژوهش، تجارب زیستهٔ زوجین متقاضی طلاق در ابعاد گوناگون اجتماعی و اقتصادی و روان‌شناختی شکل‌دهندهٔ پیامدهای پدیده طلاق است که به فهم درست از پدیدهٔ طلاق کمک می‌کند و نیز به‌عنوان راه‌حلی برای کاهش پدیدهٔ طلاق در نظر گرفته می‌شود.

سحر رضایی, محمود گودرزی, کیوان کاکابرایی

چکیده
زمینه و هدف: ازدواج می‌تواند فضایی امن برای زوجین و محیطی برای رشد کودکان فراهم آورد تا احساسات خود را به‌اشتراک بگذارند؛ همچنین به تقویت پیوند بین اعضای خانواده کمک می‌کند؛ بنابراین پژوهش حاضر باهدف طراحی و اعتباریابی الگوی آموزشی زوج شکوفا انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر ازنظر روش اجرا کیفی از نوع داده‌بنیاد بود. به‌منظور تدوین الگوی آموزشی، جامعهٔ آماری را والدین دانش‌آموزان ابتدایی شهرستان کرمانشاه در سال ۱۴۰۱ تشکیل دادند. ازطریق نمونه‌گیری هدفمند با معیارهای ورود تا اشباع نظری سی نفر (پانزده زوج) انتخاب شدند و مصاحبهٔ عمیق با آن‌ها انجام گرفت. جامعهٔ آماری برای بررسی محتوایی الگو، اساتید گروه روان‌شناسی و مشاوره بودند که حداقل سابقهٔ شش سال کار مرتبط با زوجین و خانواده را داشتند. ابتدا بااستفاده از مصاحبهٔ عمیق، شناسایی مؤلفه‌های الگوی آموزشی زوج شکوفا صورت گرفت و سپس الگوی آموزشی تدوین شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با روش گرنددتئوری و تحلیل محتوا انجام پذیرفت. داده‌ها ازطریق نرم‌افزار MAXQDA تجزیه‌‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: براساس یافته‌ها پنج بُعد و بیست مقوله شناسایی شد. در ادامه براساس مؤلفه‌های بخش راهبردها شامل معنویت، ارتباط مؤثر، شناخت، کمک به رشد مهارت‌ها، ذهن‌آگاهی، بخشش، عزت‌نفس و حل مسئله، تدوین الگوی آموزشی در دوازده جلسه‌ٔ ۴۵دقیقه‌ای صورت گرفت. همچنین یافته‌ها حاکی‌از تأیید روایی محتوایی الگوی آموزشی بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها می‌توان گفت، الگوی آموزشی زوج شکوفا قابلیت آن را دارد که در مطالعات خانواده استفاده شود.

پرستو نوروزی چهارقلعه, سعید رضایی, پرویز شریفی درآمدی, نورعلی فرخی

چکیده
زمینه و هدف: اختلال هماهنگی تحولی ابعاد مختلف زندگی روزمرهٔ دانش‌آموزان ازجمله مهارت‌های تحصیلی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر باهدف تعیین فراوانی انواع مشکلات حرکتی، روانیِ زمانی گفتار و دستخط پسران ۹تا۱۱ساله با اختلال هماهنگی تحولی انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر، توصیفی‌تحلیلی بود. جامعهٔ آماری را همهٔ پسران ۹تا۱۱ساله با اختلال هماهنگی تحولی استان تهران تشکیل دادند. در این پژوهش ۲۱ دانش‌آموز با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. شرکت‌کننده‌ها درصورت داشتن ملاک‌های ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی برای اختلال هماهنگی تحولی و سیاههٔ محقق‌ساختهٔ تشخیص دستخط (بهرامی، ۱۳۹۶) برای دستخط بد، انتخاب شدند. سپس شرکت‌کننده‌ها به‌شکل انفرادی برای ارزیابی مهارت‌های حرکتی با آزمون مهارت‌های حرکتی لینکلن اوزرتسکی (اسلون، ۱۹۵۵) و به‌منظور ارزیابی روانی زمانی گفتار با آزمون روانی واجی (ابراهیمی‌پور، ۱۳۹۲) بررسی شدند. برای توصیف ویژگی‌های داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار، فراوانی، درصد فراوانی و برای بررسی روابط بین خرده‌مقیاس‌های آزمون‌ها، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۵ در سطح معناداری ۰٫۰۵ انجام گرفت.
یافته‌ها: عملکرد دانش‌آموزان در خرده‌مقیاس‌های حرکتی، ضعیف و معنادار بود (۰٫۰۵>p)؛‌ همچنین بین تعداد کل کلمات صحیح تولیدشده و میانگین کل خوشه‌ها در آزمون روانی واجی، همبستگی منفی و معنادار وجود داشت (۰٫۰۵>p)؛ به‌علاوه درصد بیشتر خطای دانش‌آموزان در سیاههٔ دستخط، مربوط به فاصله‌گذاری نامناسب بین حروف، کلمات، ضعف در نقطه‌گذاری صحیح و تناسب سرکش بود. فاصلهٔ اطمینان ۹۵درصد نشان داد، نسبت خطای واقعی در بازهٔ بین حد پایین و حد بالا قرار داشت.
نتیجه‌گیری: براساس پژوهش، مشکلات حرکتی پسران ۹تا۱۱ساله با اختلال هماهنگی تحولی، موجب ضعف عملکرد آن‌ها در آزمون‌های گفتاری و نوشتاری می‌شود. براساس نتایج پیشنهاد می‌شود، متخصص‌ها و معلم‌ها در مداخله‌های خود که باهدف بهبود مهارت‌های تحصیلی کودکان انجام خواهند داد، به آموزش و تمرین فعالیت‌های حرکتی زنجیره‌ای کودکان توجه ویژه‌ای داشته باشند.

فهیمه زارعان, علی شیخ الاسلامی, اسماعیل صدری دمیرچی, علی رضایی شریف

چکیده
زمینه و هدف: ناباروری، بحرانی پیچیده در زندگی زناشویی است که می‌تواند زندگی زناشویی را با تهدید مواجه کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسه‌ٔ اثربخشی آموزش کدهای شفابخش و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر استیگمای مرتبط با ناباروری و تصور از خود در زنان نابارور انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری همراه با سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) بود. به‌منظور اجرای پژوهش از تمامی زنان نابارور مراجعه‌کننده به مراکز درمان ناباروری مهر مادر، درمانگاه ناباروری حضرت مریم(ع) (بیمارستان شهید بهشتی) و باروری و ناباروری اصفهان در شهرستان اصفهان در نیمهٔ اول سال ۱۴۰۲، شصت نفر داوطلب واجد شرایط به‌صورت دردسترس مبتنی‌بر ملاک‌های ورود و خروج وارد مطالعه شدند. سپس به‌طور تصادفی در سه گروه (هر گروه بیست نفر) قرار گرفتند. گروه‌ها به مقیاس استیگمای مرتبط با ناباروری (فو و همکاران، ۲۰۱۵) و آزمون تصور از خود بک (بک و همکاران، ۱۹۹۰) در سه مرحله پاسخ دادند. بستهٔ آموزشی کدهای شفابخش طی چهارده جلسه به گروه آزمایش یک و بستهٔ شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی طی هشت جلسه به گروه آزمایش دو ارائه شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ و نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ استفاده شد.  
یافته‌ها: در گروه آزمایش یک، میانگین نمرات استیگمای مرتبط با ناباروری در پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری با پیش‌آزمون داشت (۰٫۰۰۱>p). در گروه آزمایش دو، کاهش معنادار استیگمای مرتبط با ناباروری (۰٫۰۰۱>p) و بهبود معنادار تصور از خود (۰٫۰۰۳=p) مشاهده شد؛ اما تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری برای استیگمای مرتبط با ناباروری در گروه آزمایش یک (۰٫۷۳۰=p) و گروه آزمایش دو (۰٫۴۶۰=p) و تصور از خود در گروه‌ آزمایش دو (۱٫۰۰۰=p) مشاهده نشد. همچنین، در متغیر تصور از خود، بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۰۱>p).   
نتیجه‌گیری: براساس نتایج تحقیق، آموزش کدهای شفابخش و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی در کاهش استیگمای مرتبط با ناباروری اثربخش است و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی اثربخشی بیشتری در بهبود تصور از خود دارد.

هاله دلاوری, شهلا پزشک, سید علیرضا افشانی, آزاده ابویی

چکیده
مقدمه: اختلال شخصیت مرزی با نشانه‌هایی همچون بی‌ثباتی در عواطف و روابط بین‌فردی و خودپنداره همراه می‌شود و درمان آن چالش‌برانگیز است. پژوهش حاضر باهدف امکان‌سنجی پروتکل تلفیقی رفتاردرمانی دیالکتیکی و درمان هیجان‌مدار در کاهش علائم اختلال شخصیت مرزی انجام گرفت.
روش‌بررسی: در این مطالعهٔ کیفی، پروتکلی درمانی تلفیقی توسط محققان طراحی شد که ترکیبی از مؤلفه‌های درمان هیجان‌محور و رفتاردرمانی دیالکتیکی بود. دوازده متخصص بالینی باتجربه در حوزهٔ اختلالات شخصیت، روایی محتوای این پروتکل را ارزیابی کردند. محاسبهٔ شاخص‌های روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج مشخص کرد، تمامی جلسات آموزشی نسبت روایی محتوای بیشتر از ۰٫۵۶ داشت که از حد پذیرفتنی برای دوازده متخصص بیشتر بود؛ همچنین شاخص روایی محتوای همهٔ جلسات در ابعاد مرتبط‌بودن و ساده‌بودن و واضح‌بودن بیشتر از ۰٫۸ بود که روایی مطلوب پروتکل تلفیقی را نشان داد.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج، پروتکل درمانی تلفیقی پیشنهادی دارای روایی محتوای مناسبی از دیدگاه متخصصان است و می‌تواند به‌منظور بررسی اثربخشی در مطالعات آینده استفاده شود.

فاطمه شمسی, مهرانگیز شعاع کاظمی, پریناز بنی سی

چکیده
زمینه و هدف: پژوهش‌ها نشان داد، اختلال اضطراب جدایی در انسجام خانواده و کیفیت تعامل مادر-کودک ریشه دارد. این پژوهش باهدف بررسی الگوی روابط ساختاری پیش‌بینی نشانه‌های اضطراب جدایی کودکان ۵تا۸ساله براساس انسجام خانواده با میانجیگری احساس ناایمنی مادران انجام گرفت.
روش‌بررسی: روش پژوهش، توصیفی‌تحلیلی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را مادران کودکان ۵تا۸سالهٔ مبتلا به اختلال اضطراب جدایی در چهار منطقهٔ شمال، جنوب، شرق و غرب تهران در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آن‌ها ۲۴۲ نفر به‌روش دردسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، نسخۀ والد مقیاس سنجش اضطراب جدایی (هان و همکاران، ۲۰۰۳) و پرسش‌نامهٔ‌ انسجام خانواده (سامانی، ۱۳۸۱) و تجدیدنظرشدۀ مقیاس دلبستگی بزرگسال (کولینز و رید، ۱۹۹۰) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها بااستفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری در نسخۀ ۲۲ نرم‌افزارهای SPSS و AMOS در سطح معناداری ۰٫۰۵ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، ضریب مسیر مستقیم بین انسجام خانواده با اضطراب جدایی کودک، منفی و معنادار (۰٫۰۰۴=p، ۰٫۲۹۳-=β) و ضریب مسیر مستقیم بین احساس ناایمنی مادر با اضطراب جدایی کودک، مثبت و معنادار (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۴۴۸=β) بود. ضریب مسیر مستقیم بین انسجام خانواده و احساس ناایمنی مادر، منفی و معنادار به‌دست آمد (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۵۱۴-=β). همچنین نتایج ضریب مسیر غیرمستقیم مشخص کرد، کرانهٔ پایین فاصلهٔ اطمینان برای احساس ناایمنی مادر به‌عنوان متغیر میانجی بین انسجام خانواده با اضطراب جدایی کودک ۰٫۳۱۹- و کرانهٔ بالای آن ۰٫۱۴۲- بود (۰٫۰۰۱>p). شاخص‌های نکویی برازش مدل مفهومی برازش داده‌شده برابر با ۲٫۲۱=X²/df و ۰٫۹۵۷=GFI، ۰٫۹۴۶=NFI، ۰٫۹۷۰=CFI و ۰٫۰۷۱=RMSEA به‌‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش می‌تواند الگویی برای کاهش نشانه‌های اضطراب جدایی کودکان ازطریق تقویت انسجام خانواده و به‌تبع آن کاهش احساس ناایمنی مادران باشد.
 

فرانک حسنی پویا, ناصر صبحی قراملکی, حسن میرزاحسینی

چکیده
زمینه و هدف: سبک‌های دلبستگی و احساس انسجام روانی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر دل‌زدگی زناشویی است و شکل‌گیری احساس انسجام روانی تحت‌تأثیر سبک‌های دلبستگی قرار دارد. پژوهش حاضر باهدف تبیین الگوی ساختاری رابطهٔ سبک‌های دلبستگی با دل‌زدگی زناشویی با نقش میانجی احساس انسجام روانی در متأهلان انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی‌همبستگی به‌روش تحلیل مسیر بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی زنان و مردان متأهل مراجعه‌کننده به کلینیک دلفی در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند که از میان آن‌ها ۳۸۴ نفر به‌روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دل‌زدگی زناشویی (کایزر، ۱۹۹۶) و مقیاس تجدیدنظرشدۀ دلبستگی بزرگسالان (کولینز و رید، ۱۹۹۰) و پرسش‌نامهٔ احساس انسجام (فلنسبرگ-مدسن و همکاران، ۲۰۰۶) بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر و نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۲ و AMOS نسخهٔ ۲۴ و سطح معناداری ۰٫۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، الگوی مفروض پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده برازش داشت (۲٫۲۳=^۲X و ۰٫۹۸۹=CFI و ۰٫۹۹۸=GFI و ۰٫۹۵۲=AGFI و ۰٫۰۵۴=RMSEA). احساس انسجام روانی رابطهٔ بین سبک دلبستگی اجتنابی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۲۶=β) و سبک دلبستگی ایمن (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۵۱-=β) و سبک دلبستگی اضطرابی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۲۳۳-=β) را با دل‌زدگی زناشویی میانجیگری کرد.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، احساس انسجام روانی رابطهٔ سبک‌های دلبستگی اجتنابی و ایمن و اضطرابی با دل‌زدگی زناشویی را در متأهلان میانجیگری می‌کند.

مهری تقوایی بنانژاد, فاطمه علیدوستی, فاطمه شهامت ده‌سرخ

چکیده
زمینه و هدف: توجه به سلامت روان‌شناختی نوجوانان، به‌خصوص نوجوانان دختر می‌تواند به‌عنوان یکی از اهداف اصلی متخصصان سلامت روان باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی روان‌نمایشگری بر کیفیت رابطهٔ والد-فرزندی و سرمایه‌های روان‌شناختی دختران دبیرستانی دورهٔ دوم انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ‌ آماری پژوهش را تمامی دختران دبیرستانی دورهٔ دوم شهرستان گلبهار در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تشکیل دادند. از بین آن‌ها سی نفر داوطب واجد شرایط به‌طور دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌تصادف در گروه‌های آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. دو گروه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون، مقیاس رابطهٔ والد-فرزند (فاین و همکاران، ۱۹۸۳) و پرسش‌نامهٔ سرمایهٔ روان‌شناختی (لوتانز و همکاران، ۲۰۰۷) را تکمیل کردند. برنامهٔ روان‌نمایشگری در گروه آزمایش طی نُه جلسهٔ نوددقیقه‌ای و هر جلسه هفته‌ای یک‌بار اجرا شد. تحلیل داده‌ها بااستفاده از روش تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۷ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، در متغیرهای رابطهٔ والد-فرزندی و سرمایه‌های روان‌شناختی، بین گروه‌های آزمایش و گواه در پس‌آزمون، بعد از حذف اثر پیش‌آزمون، تفاوت معناداری وجود دارد (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، آموزش روان‌نمایشگری به نوجوانان دختر روش مناسبی برای بهبود ارتباط والد-فرزندی و افزایش سرمایه‌های روان‌شناختی آنان است و پژوهشگران می‌توانند از این روش در کنار سایر روش‌ها استفاده کنند.