مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

فرانک حسنی پویا, ناصر صبحی قراملکی, حسن میرزاحسینی

چکیده
زمینه و هدف: سبک‌های دلبستگی و احساس انسجام روانی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر دل‌زدگی زناشویی است و شکل‌گیری احساس انسجام روانی تحت‌تأثیر سبک‌های دلبستگی قرار دارد. پژوهش حاضر باهدف تبیین الگوی ساختاری رابطهٔ سبک‌های دلبستگی با دل‌زدگی زناشویی با نقش میانجی احساس انسجام روانی در متأهلان انجام شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی‌همبستگی به‌روش تحلیل مسیر بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی زنان و مردان متأهل مراجعه‌کننده به کلینیک دلفی در شهر تهران در سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند که از میان آن‌ها ۳۸۴ نفر به‌روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دل‌زدگی زناشویی (کایزر، ۱۹۹۶) و مقیاس تجدیدنظرشدۀ دلبستگی بزرگسالان (کولینز و رید، ۱۹۹۰) و پرسش‌نامهٔ احساس انسجام (فلنسبرگ-مدسن و همکاران، ۲۰۰۶) بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر و نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۲ و AMOS نسخهٔ ۲۴ و سطح معناداری ۰٫۰۵ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، الگوی مفروض پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده برازش داشت (۲٫۲۳=^۲X و ۰٫۹۸۹=CFI و ۰٫۹۹۸=GFI و ۰٫۹۵۲=AGFI و ۰٫۰۵۴=RMSEA). احساس انسجام روانی رابطهٔ بین سبک دلبستگی اجتنابی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۲۶=β) و سبک دلبستگی ایمن (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۵۱-=β) و سبک دلبستگی اضطرابی (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۲۳۳-=β) را با دل‌زدگی زناشویی میانجیگری کرد.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، احساس انسجام روانی رابطهٔ سبک‌های دلبستگی اجتنابی و ایمن و اضطرابی با دل‌زدگی زناشویی را در متأهلان میانجیگری می‌کند.

غزال جمشیدی, سینا غلامی, سحر قربان پور, هدیه قربانپور

چکیده
زمینه و هدف: اختلالات خوردن، از مشکلات بالینی بسیار مهم در نوجوانان به‌شمار می‌رود که با آسیب‌های روانی و جسمانی درخورتوجهی همراه می‌شود و شیوع آن‌ در دهه‌های اخیر روندی افزایشی داشته است. پژوهش حاضر باهدف بررسی مدل ساختاری رابطهٔ حمایت از خودمختاری و کنترلگری والدین با علائم اختلالات خوردن در نوجوانان ۱۳تا۱۸ سال با میانجیگری رضایت از نیازهای بنیادین روان‌شناختی انجام شد.
روش‌بررسی: این پژوهش تحلیلی از نوع همبستگی و مبتنی‌بر روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان مقاطع متوسطهٔ اول و دوم (۱۳تا۱۸ سال) مدارس منطقهٔ پنج تهران تشکیل دادند که در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه‌گیری دردسترس، ۵۶۵ نفر از این دانش‌آموزان انتخاب شدند. سپس به مقیاس حمایت از خودمختاری ادراک‌شدهٔ والدینی (ماجیو و همکاران، ۲۰۱۵) و مقیاس نیازهای بنیادین روان‌شناختی (ریو و سیکینیوس، ۱۹۹۴) و آزمون نگرش به خوردن (گارنر و همکاران، ۱۹۸۲) پاسخ دادند. برای بررسی رابطهٔ بین متغیرهای پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و برای بررسی مدل مفهومی از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. داده‌ها در سطح معناداری ۰٫۰۱ در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۲ و AMOS نسخهٔ ۲۲ تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها، برازش مدل مفهومی با داده‌های گردآوری‌شده را نشان داد (۰٫۰۶۳=RMSEA و ۱٫۴۲=X²/DF و ۰٫۹۲=GFI و ۰٫۹۴=IFI و ۰٫۹۳=CFI و ۰٫۸۹=AGFI و ۰٫۷۱=PNFI). اثر غیرمستقیم حمایت از خودمختاری ادراک‌شدهٔ والدینی ازطریق رضایت از نیازهای بنیادین روان‌شناختی بر علائم اختلالات خوردن (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۲۰۰=β) و اثر غیرمستقیم کنترلگری والدین ازطریق رضایت از نیازهای بنیادین روان‌شناختی بر علائم اختلالات خوردن (۰٫۰۱۲=p، ۰٫۱۷۱-=β) معنادار بود. همچنین اثر مستقیم رضایت از نیازهای بنیادین روانی بر علائم اختلالات خوردن، منفی و معنادار به‌دست آمد (۰٫۰۳۲=p و ۰٫۱۸۹-=β).
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتیجه گرفته می‌شود، حمایت از خودمختاری و کنترلگری والدین ازطریق رضایت از نیازهای بنیادین روان‌شناختی بر علائم اختلالات خوردن نوجوانان ۱۳تا۱۸ سال تأثیر دارد.

مهری تقوایی بنانژاد, فاطمه علیدوستی, فاطمه شهامت

چکیده
زمینه و هدف: توجه به سلامت روان‌شناختی نوجوانان، به‌خصوص نوجوانان دختر می‌تواند به‌عنوان یکی از اهداف اصلی متخصصان سلامت روان باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر بر کیفیت رابطهٔ والد-فرزندی و سرمایه‌های روان‌شناختی دختران دبیرستانی دوره (مقطع) دوم متوسطه انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه‌ٔ آماری پژوهش را تمامی دختران دورهٔ دوم متوسطه در شهرستان گلبهار تشکیل دادند. از بین آن‌ها سی نفر داوطلب واجد شرایط به‌طور دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌تصادف در گروه‌های آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. هر دو گروه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون، مقیاس رابطهٔ والد-فرزند (فاین و همکاران، ۱۹۸۳) و پرسش‌نامهٔ سرمایهٔ روان‌شناختی (لوتانز و همکاران، ۲۰۰۷) را تکمیل کردند. برنامهٔ آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر روی گروه آزمایش به‌صورت نُه جلسهٔ نوددقیقه‌ای و هر جلسه هفته‌ای یک‌بار اجرا شد؛ اما گروه گواه هیچ برنامهٔ درمانی دریافت نکرد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۷ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، در متغیرهای رابطهٔ والد-فرزندی (احساسات مثبت، تنفر/گم‌گشتگی نقش، هویت، ارتباطات) و سرمایه‌های روان‌شناختی (خودکارآمدی، امیدواری، تاب‌آوری، خوش‌بینی)، بین گروه‌های آزمایش و گواه در پس‌آزمون، بعد از حذف اثر پیش‌آزمون، تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۰۱p<). آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر توانست ۹۰درصد احساسات مثبت و ۹۲درصد هویت و ۸۸درصد ارتباطات را افزایش دهد و ۲۶درصد تنفر و گم‌گشتگی نقش را کم کند؛ همچنین آموزش مذکور توانست در مؤلفه‌های سرمایه‌های روان‌شناختی، ۹۶درصد خودکارآمدی، ۹۵درصد امیدواری، ۸۷درصد تاب‌آوری و ۸۵‌درصد خوش‌بینی را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود، آموزش روان‌شناسی مثبت‌نگر به نوجوانان دختر روش مناسبی برای بهبود ارتباط والد-فرزندی و افزایش سرمایه‌های روان‌شناختی آنان است.

ندا تتری, سیدرضا میرمهدی, فیروزه زنگنه مطلق

چکیده
زمینه و هدف: مشارکت در آموزش‌های پیش از ازدواج باعث توانمندسازی زوج‌ها برای حفظ روابطشان می‌شود. پژوهش حاضر باهدف مقایسهٔ اثربخشی آموزش‌های قبل از ازدواج براساس رویکرد ارتباط هالفورد با رویکرد قبل از ازدواج آدلری بر رفتارهای کنترلگری همسر و تنظیم هیجان بین‌فردی دختران و پسران متقاضی ازدواج انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون چندگروهی همراه با گروه گواه و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعهٔ آماری را دختران و پسران متقاضی ازدواج مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ شهرستان دره‌شهر ایلام در شش‌ماههٔ دوم سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۴۵ نفر به‌شیوهٔ دردسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، مقیاس رفتارهای کنترل‌گرایانه (گراهام-کوان و آرچر، ۲۰۰۵) و پرسش‌نامهٔ تنظیم هیجان بین‌فردی (هافمن و همکاران، ۲۰۱۶) بود. برای گروه‌های آزمایش آموزش‌های قبل از ازدواج براساس رویکرد ارتباط هالفورد و رویکرد آدلری به‌شکل هفتگی اجرا شد. تحلیل داده‌ها بااستفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ به‌کمک نرم‌افزار SPSSنسخهٔ ۲۳ صورت گرفت.
یافته‌ها: در پس‌آزمون، اثر آموزش ارتباط زوجی هالفورد، تنها بر تنظیم هیجان بین‌فردی درمقایسه با گروه گواه معنادار بود (۰٫۰۲۰=p)؛ اما بر رفتارهای کنترلگری همسر درمقایسه با گروه گواه تأثیر معناداری نداشت (۰٫۳۴۱=p). در پس‌آزمون، آموزش رویکرد قبل از ازدواج آدلری بر رفتارهای کنترلگری همسر (۰٫۰۰۱>p) و تنظیم هیجان بین‌فردی (۰٫۰۰۱>p) درمقایسه با گروه گواه دارای تأثیر معناداری بود. در پس‌آزمون و پیگیری، نمرات رفتارهای کنترلگری همسر و تنظیم هیجان بین‌فردی در گروه‌های آموزش ارتباط زوجی هالفورد و آموزش پیش از ازدواج با رویکرد آدلر تفاوت معناداری داشت (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج، آموزش رویکرد آدلری درمقایسه با آموزش ارتباط زوجی هالفورد بر کاهش رفتارهای کنترلگری همسر و بهبود تنظیم هیجان بین‌فردی دختران و پسران متقاضی ازدواج، اثربخشی بیشتری دارد.

فائزه تورانی, حکیمه آقایی, شهناز نوحی, سیدموسی طباطبایی

چکیده
زمینه و هدف: با پیشرفت بیماری سرطان، مراقبان بیماران مبتلا به سرطان درمعرض انواع گوناگونی از ناراحتی‌ها قرار می‌گیرند. این پژوهش باهدف مقایسهٔ اثربخشی درمان هیجان‌مدار و درمان مبتنی‌بر شفقت بر باور به دنیای عادلانه-ناعادلانه و فشار مراقبتی در مراقبان بیماران مبتلا به سرطان انجام شد.
روش‌بررسی: روش تحقیق نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه و دورهٔ پیگیری سه‌ماهه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را مراقبت‌کنندگان از بیماران مبتلا به سرطان بستری در بیمارستان‌های امام‌حسین(ع) و بهار شهرستان شاهرود در سال ۱۴۰۱ تشکیل دادند. تعداد ۴۵ نفر داوطلب واجد شرایط به‌روش نمونه‌گیری در دسترس وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در سه گروه آزمایش یک (درمان هیجان‌مدار) و آزمایش دو (درمان مبتنی‌بر شفقت) و گواه، قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش پرسش‌نامه‌ٔ باور به دنیای عادلانه-ناعادلانه (ساتون و داگلاس، ۲۰۰۵) و پرسش‌نامه‌ٔ فشار مراقبتی (نواک و گوئست، ۱۹۸۹) بود. تحلیل داده‌ها به‌کمک آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴، در سطح معناداری ۰٫۰۵ انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر زمان، اثر گروه و اثر تعامل زمان و گروه بر متغیرهای باور به دنیای عادلانه-ناعادلانه و فشار مراقبتی معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). در متغیرهای باور به دنیای عادلانه-ناعادلانه و فشار مراقبتی، در پیش‌آزمون تفاوت معنادار بین گروه‌های پژوهش وجود نداشت (۰٫۰۵<p)؛ اما در هر سه متغیر، بین گروه‌های درمان هیجان‌مدار و درمان مبتنی‌بر شفقت با گروه گواه در پس‌آزمون تفاوت معناداری دیده شد (۰٫۰۵>p)؛ همچنین در هر سه متغیر، بین گروه‌های درمان هیجان‌مدار و درمان مبتنی‌بر شفقت باتوجه به میانگین نمرات، در پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، درمان هیجان‌مدار درمقایسه با درمان مبتنی‌بر شفقت اثربخش‌تر است؛ درنتیجه درمان هیجان‌مدار می‌تواند در بهبود باور به دنیای عادلانه-ناعادلانه و کاهش فشار مراقبتی در مراقبان بیماران مبتلا به سرطان استفاده شود.

صادق عباسیان, مهری یوسف زاده, حمید مقومی, فریبزر رمضانی

چکیده
زمینه و هدف: فعالیت‌های ورزشیِ رقابتی برای افراد دارای معلولیت نظیر بسکتبال با ویلچر به‌سرعت درحال رشد است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی پلایومتریکی و مقاومتی بر عملکرد قدرتی و توانی و ارتباط آن با مؤلفه‌های کیفیت زندگی، سلامت عمومی، خودپندارهٔ بدنی، ادراک درد و استرس در زنان بسکتبالیست‌ با ویلچر تیم ملی ایران بود.
روش‌بررسی: در پژوهش نیمه‌تجربی حاضر، از بین تمامی ورزشکاران زن دعوت‌شده به اردوی تیم ملی (۳۰=N)، بیست داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و در دو گروه گواه و تجربی (هر گروه ده نفر) قرار گرفتند. گروه تجربی به‌مدت چهار هفته تمرینات ترکیبی پلایومتریک و مقاومتی را انجام داد. سپس، در ابتدا و انتهای پژوهش، مؤلفه‌های عملکرد جسمانی در آزمودنی‌ها بررسی شد؛ همچنین آزمودنی‌ها پرسش‌نامه‌ٔ کیفیت زندگی (وار و همکاران، ۱۹۹۳)، پرسش‌نامه‌ٔ درد مک‌گیل (ملزاک، ۱۹۸۷)، پرسش‌نامه‌ٔ کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (گروه WHOQOL سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۸)، پرسش‌نامه‌ٔ استرس ادراک‌شده (کوهن و همکاران، ۱۹۸۳) و پرسش‌نامه‌ٔ خودتوصیفگری بدنی (مارش، ۱۹۹۶) را تکمیل کردند. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون آنالیز کوواریانس (آنکوا) و ضریب همبستگی‌ بخشی پیرسون در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ و تعیین اندازهٔ اثر مداخلهٔ تمرینی‏ در نرم‌افزار آماری STATA نسخهٔ ۱۲ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: برنامهٔ تمرینات ترکیبی باعث افزایش معنادار عملکرد قدرتی جلوبازو (۰٫۰۰۱>p)، عملکرد قدرتی خم‌شدن تنه (۰٫۰۰۱>p)، عملکرد قدرتی فلکشن شانه از کنار (۰٫۰۰۱>p)، عملکرد انفجاری پاس سینه (۰٫۰۰۲=p) و عملکرد انفجاری پرتاب به پشت (۰٫۰۰۱>p) در گروه تجربی شد. همچنین مداخلهٔ تمرینی باعث کاهش معنادار زمان در عملکرد سرعتی کوتاه بدون‌توپ (۰٫۰۳۲=p)، عملکرد چابکی باتوپ (۰٫۰۰۱>p) و عملکرد چابکی بدون‌توپ (۰٫۰۰۳=p) در گروه تجربی شد.
نتیجه‌گیری: احتمالاً مداخلهٔ برنامهٔ تمرینات ترکیبی پلایومتریکی و مقاومتی موجب بهبود عملکرد جسمانی بانوان بسکتبالیست با ویلچر می‌شود و می‌تواند به‌عنوان راهکاری عملی در برنامه‌های تمرینی به‌کار رود.

فاطمه نورانی, فرهاد اصغری, افسانه خواجوند خوشلی

چکیده
زمینه و هدف: اعتیاد به‌عنوان آسیبی روانی و اجتماعی سلامت فرد و جامعه را به‌خطر می‌اندازد و عوامل مختلف روان‌شناختی در تبیین اعتیاد نقش دارد؛ لذا پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی تکانشوری در رابطهٔ بین حس انسجام با ولع مصرف در معتادان درحال ترک انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر همبستگی بود و از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعهٔ آماری پژوهش را معتادان درحال ترک در شهر رشت در سال ۱۴۰۲ تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۳۷۰ نفر بااستفاده از روش نمونه‌گیری داوطلبانه به‌طور دردسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامهٔ ولع مصرف (سوموزا و همکاران، ۱۹۹۵) و پرسش‌نامهٔ حس انسجام (آنتونووسکی، ۱۹۹۳) و مقیاس تکانشگری بارت (پاتون و همکاران، ۱۹۹۵) پاسخ دادند. داده‌ها در نرم‌افزارهای SPSS نسخهٔ ۲۳ و AMOS نسخهٔ ۲۳ با سطح معناداری کوچک‌تر از ۰٫۰۵ تحلیل شد.
یافته‌ها: براساس شاخص‌های نکویی برازش مدل، مدل پیشنهادی با داده‌ها تناسب خوبی داشت (۳٫۴۶=X2/df و ۰٫۰۸=RMSEA و ۰٫۹۸=GFI‌ و ۰٫۹۴=AGFI و ۰٫۹۰=NFI و ۰٫۹۳=IFI و ۰٫۹۲=CFI). حس انسجام بر تکانشوری (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۳۸-=β) و ولع مصرف (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۶-=β) دارای اثر مستقیم و معنا‌داری بود. تکانشوری بر ولع مصرف (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۳۴=β) اثر مستقیم و معناداری داشت. تکانشوری در رابطهٔ بین حس انسجام با ولع مصرف دارای نقش میانجی بود (۰٫۰۰۱>p و ۰٫۱۲-=β).
نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش بیانگر نقش میانجی تکانشوری در ارتباط بین حس انسجام با ولع مصرف است؛ بنابراین با افزایش حس انسجام و کاهش تکانشوری می‌توان ولع مصرف در معتادان درحال ترک را کاهش داد.

 

امیر قوی‌پیکر, افسانه خواجه‌وند خوشلی, حمزه اکبری

چکیده
زمینه و هدف: طلاق، رویدادی استرس‌زا است که هیجانات منفی فراوانی را در بر می‌گیرد و افشانکردن هیجانات منفی منجربه کاهش کیفیت زندگی و ایجاد نشخوار خشم در فرد می‌شود. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی روایت‌درمانی بر خودافشاگری هیجانی و نشخوار خشم زنان مطلقه در شهر مشهد انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعهٔ آماری را تمامی زنان مطلقهٔ مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی در سال ۱۳۹۹ در نواحی یک و دو و سه شهر مشهد تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۲۴ زن مطلقهٔ داوطلب واجد شرایط به‌روش نمونه‌گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه دوازده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی هشت جلسه روایت‌درمانی گروهی را دریافت کرد؛ اما برای گروه گواه هیچ مداخله‌ای ارائه نشد. جمع‌آوری داده‌ها بااستفاده از مقیاس خودافشایی هیجانی (اسنل و همکاران، ۱۹۹۸) و مقیاس نشخوار خشم (ساکودولسکی و همکاران، ۲۰۰۱) صورت گرفت. داده‌ها توسط آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی LSDدر نرم‌افزار آماری SPSS نسخهٔ ۲۶ تحلیل شد. سطح معناداری آزمون‌های آماری ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر زمان و اثر گروه و اثر تعامل زمان و گروه بر متغیرهای نشخوار خشم و خودافشایی هیجانی معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). همچنین در متغیرهای نشخوار خشم و خودافشایی هیجانی در گروه روایت‌درمانی، تفاوت بین میانگین نمرات پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیگیری معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). در گروه روایت‌درمانی در متغیرهای نشخوار خشم (۰٫۰۰۲=p) و خودافشایی هیجانی (۰٫۰۰۳=p)، بین میانگین نمرات پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد که حاکی از ماندگاری اثربخشی درمان در طول دورهٔ‌ پیگیری سه‌ماهه بود.
نتیجه‌گیری: باتوجه به یافته‌های پژوهش، روایت‌درمانی در افزایش خودافشایی هیجانی و کاهش نشخوار خشم در زنان مطلقه سودمند بوده و اثربخشی آن در طول زمان پایدار است.

ابراهیم برادری, علی شیخ الاسلامی, اسماعیل صدری دمیرچی, حسین قمری گیوی

چکیده
زمینه و هدف: انتخاب روش درمانی مؤثر در بهبود کارکردهای خانواده همواره مدنظر خانواده‌درمانگران بوده است. پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی درمان بافت‌نگر انصاف‌محور بر تاب‌آوری خانواده و شادکامی زناشویی زوجین متعارض انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری سه‌ماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را زوجین متعارضی تشکیل دادند که در سال ۱۴۰۲ به مراکز مشاورهٔ زندگی شاد و مبین شهر تبریز مراجعه کردند. از این جامعه ۳۲ نفر داوطلب واجد شرایط به‌روش هدفمند انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار‌های استفاده‌شده در پژوهش مقیاس تاب‌آوری خانواده (سیکبی، ۲۰۰۵) و پرسش‌نامهٔ شادکامی زناشویی (آزرین و همکاران، ۱۹۷۳) بود. گروه آزمایش درمان بافت‌نگر انصاف‌محور را طی ده جلسه، هفته‌ای یک‌بار دریافت کرد. تحلیل داده‌های پژوهش بااستفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ به‌کمک نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ صورت گرفت.
یافته‌ها: اثر زمان و اثر گروه و اثر متقابل زمان و گروه بر نمرات متغیرهای تاب‌آوری خانواده و شادکامی زناشویی معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). در گروه آزمایش، تفاوتی معنادار بین نمرات متغیرهای تاب‌آوری خانواده و شادکامی زناشویی در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون و نیز پیش‌آزمون و پیگیری وجود داشت (۰٫۰۰۱=p)؛ درحالی‌که در متغیرهای مذکور تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری مشاهده نشد (۰٫۰۵<p).
نتیجه‌گیری: درمان بافت‌نگر انصاف‌‌محور، تاب‌آوری خانواده و شادکامی زناشویی را در زوجین متعارض افزایش می‌دهد؛ ازاین‌رو توصیه می‌شود، مشاوران و زوج‌درمانگران از درمان مذکور برای بهبود تاب‌آوری خانواده و شادکامی زناشویی استفاده کنند.

سحر رحیمی, بتول احدی, زهره خسروی

چکیده
هدف و زمینه: براساس پژوهش‌های پیشین، فرایندهای شناختی می‌تواند به افراد در مدیریت احساسات خود پس از تجربه‌کردن وقایع سخت زندگی کمک کند؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر باهدف تعیین نقش نظم‌جویی شناختی هیجانی و تحمل پریشانی در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بیماران سرپایی مبتلا به کرونا در ایام قرنطینه انجام گرفت.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر توصیفی‌تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی بیماران سرپایی مبتلا به کرونا در ایام قرنطینه در سال ۱۳۹۹ تشکیل دادند. از بین آن‌ها ۱۵۰ نفر به‌روش نمونه‌گیری دردسترس مشروط بر مبتلابودن به کرونا و به‌سربردن در قرنطینه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامۀ نظم‌جویی شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، ۲۰۰۶) و مقیاس تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، ۲۰۰۵) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (فرم کوتاه) (ریف، ۱۹۸۹) بود. داده‌های پژوهش با نرم‌افزار SPSS و آماره‌های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانهٔ خطی با مدل هم‌زمان، در سطح معناداری کمتر از ۰٫۰۵ تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد، بین نظم‌جویی شناختی هیجانی (۰٫۷۱۷=r) و تحمل پریشانی (۰٫۶۷۷=r) با بهزیستی روان‌شناختی در بیماران سرپایی مبتلا به کووید رابطهٔ مثبت و معناداری وجود دارد (۰٫۰۰۱>p). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانهٔ خطی مشخص کرد، تحمل پریشانی و نظم‌جویی شناختی هیجانی به‌میزان ۵۳درصد، بهزیستی روان‌شناختی را پیش‌بینی می‌کنند (۰٫۰۰۱>p)؛ همچنین تأثیرگذاری نظم‌جویی شناختی هیجانی (۰٫۰۰۱>p، ۰٫۴۹۳=β) بر بهزیستی روان‌شناختی بیشتر از تأثیرگذاری تحمل پریشانی (۰٫۰۰۵=p، ۲٫۲۷۵=β) است.
نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، نظم‌جویی شناختی هیجانی و تحمل پریشانی در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بیماران سرپایی مبتلا به کرونا در ایام قرنطینه نقش مؤثری دارند.