مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

حسین جاور, سیدرضا موسوی واعظ

زمینه و هدف: این مقاله با هدف بررسی فقهی استفاده‌های متنوع منجربه تلف از سلول‌های بنیادی جنین که به روش‌های لقاح خارج از رحم تهیه و به‌صورت فریزشده نگهداری می‌شود در مطالعات پیشگیرانه و درمان ناتوانی، از نظر فقه شیعه نگارش شد.
روش‌بررسی: با استناد به گزاره‌های پذیرفته‌شده در قرآن، سنت، عقل و اجماع در فقه و اصول شیعه، چالش‌های محتمل و آراء مخالف در مسائلی مثل جواز عزل و سقط جنین و دیگر مفاهیم مرتبط، از منابع فقهی استخراج و نقد و بررسی شد.
یافته‌ها: تقسیماتی برای فهم بهتر اطلاق احکام انسان و پذیرش ممنوعیت تلف عمدی جنین در هریک از مراحل رشد آن در رحم مادر و نیز حرمت لقاح با هدف تلقیح صورت گرفت.
نتیجه‌گیری: با نفی ادله‌ٔ ادعاشده در تحریم استفادهٔ منجربه تلف از جنین با استناد به اصل برائت جواز استفاده از جنین لقاح‌یافته در خارج از رحم که با هدف تناسلی انجام گرفته و امکان عملی حفظ آن تا تبدیل‌شدن به انسانی وجود نداشته، ثابت شده است.

مینا هاشمی, مریم قهرمانی

زمینه و هدف: باتوجه به اهمیت سلامت جنسی، ارائه و معرفی مداخلاتی که بتوانند به رفع مشکلات جنسی و زناشویی این زنان کمک کنند، اهمیت دارد؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر بهبود اختلالات عملکردی جنسی و اضطراب حین رابطهٔ جنسی در زنان مبتلا به واژینیسموس بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری پژوهش را زنان مبتلا به واژینیسموس مراجعه‌کننده به مراکز مشاورهٔ منطقهٔ پنج شهر تهران در سال ۱۳۹۸، تشکیل دادند. از بین آن‌ها سی نفر داوطلب واجد شرایط به‌صورت دردسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون شامل پرسشنامهٔ وضعیت جنسی گلومبک-راست (راست و همکاران، ۱۹۸۶) و پرسشنامهٔ چندبعدی خودپنداشت (اسنل، ۱۹۹۷) بود. برای انجام مداخله از پروتکل رویکرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار جانسون (۲۰۰۹) در طی هشت جلسهٔ ۶۰تا۸۰دقیقه‌ای با تواتر دو جلسه در هفته استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره در سطح معناداری ۰٫۰۵با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، بین گروه‌ها در پس‌آزمون از نظر اختلال عملکرد جنسی (۰٫۰۰۱>p) و اضطراب حین عمل جنسی (۰٫۰۰۱>p) تفاوت معناداری وجود داشت که نشان‌دهندهٔ تأثیر مداخلهٔ زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر اختلال عملکرد جنسی و اضطراب حین عمل جنسی بود.
نتیجه‌گیری: زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر بهبود عملکرد جنسی و کاهش اضطراب حین رابطه‌ٔ جنسی زنان مبتلا به واژینیسموس تأثیر دارد و لازم است خانواده‌درمانگران و زوج‌درمانگران به کاربرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار در درمان مسائل جنسی توجه هرچه بیشتر کنند.

مریم شریف منش, امیر قمرانی, محمد علی نادی خوراسگانی, ایلناز سجادیان

زمینه و هدف: مشکلات رفتاری-هیجانی، اختلالات ناتوان‌کننده‌ای هستند که ارتباط مؤثری با مشکلات یادگیری دارند. هدف این پژوهش بررسی مقایسه‌ای درگیری تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی در دانش‌آموزان با و بدون مشکلات رفتاری-هیجانی بود.
روش‌بررسی: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعهٔ آماری تمامی دانش‌آموزان دختر دورۀ اول دبیرستان بودند که در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ در شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند. از بین آن‌ها ابتدا با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای تعداد ۳۲۰ دانش‌آموز انتخاب شدند و برای آنان چک‌لیست رفتاری کودک (آخنباخ و رسکولار، ۲۰۰۱)، به‌منظور غربالگری و شناسایی دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری-هیجانی اجرا شد. سپس تعداد ۵۰ دانش‌آموز دارای مشکلات مشکلات رفتاری-هیجانی، به‌عنوان نمونهٔ نهایی در نظر گرفته شدند. به‌علاوه ۵۰ دانش‌آموز بدون مشکلات رفتاری-هیجانی برای مقایسه انتخاب شدند. سپس پرسشنامۀ درگیری تحصیلی (زرنگ، ۱۳۹۱) و پرسشنامهٔ خودتنظیمی تحصیلی (بوفارد و همکاران، ۱۹۹۵) در بین آن‌ها اجرا شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۱ به‌کار رفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، بین دانش‌آموزان با و بدون مشکلات رفتاری-هیجانی در متغیر درگیری تحصیلی (۰٫۰۰۱>p) و مؤلفه‌های آن یعنی درگیری شناختی (۰٫۰۰۴=p)، درگیری انگیزشی (۰٫۰۰۴=p) و درگیری رفتاری (۰٫۰۰۱>p) و نیز متغیر خودتنظیمی تحصیلی (۰٫۰۰۱>p) تفاوت معناداری وجود داشت؛ به عبارت دیگر درگیری تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی در دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری-هیجانی کمتر بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری-هیجانی از نظر درگیری تحصیلی و خودتنظیمی تحصیلی دچار مشکل هستند و در این زمینه احساس ناتوانی می‌کنند.

حسینعلی دهقانی زاده, محمد حسین فلاح, سعید وزیری

زمینه و هدف: در بررسی اشتغال روزافزون زنان توجّه ما بیشتر به زیان‌هایی است که دامن‌گیر کودکان می‌شود؛ ولی به پیامدهای این وضعیت بر روابط زناشویی کمتر توجّه می‌کنیم. هدف از پژوهش حاضر کشف و کاوش تجربه‌های زیستهٔ زنان شاغل در بهزیستی برای شناخت عمیق تجربهٔ آنان از زندگی زناشویی بود.
روش‌بررسی: روش‌شناسی پژوهش حاضر روشی کیفی با رویکرد نظریهٔ زمینه‌ای بود. پژوهشگران برپایهٔ نمونه‌گیری نظری ۱۴ نفر از زنان متأهل شاغل در بهزیستی استان یزد را در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸  انتخاب کردند و با آن‌ها مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختاریافته انجام دادند. فرایند نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت. در این مسیر، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها هم‌زمان پیش رفت. در پژوهش حاضر از کدگذاری باز و محوری برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. پژوهشگران در آغاز به‌طور دقیق چند بار متن مصاحبه‌ها را به‌طور کامل ‌خواندند. این کار موجب شد که پژوهشگران نمایی کلّی از متن کامل و منطق کلّی مصاحبه‌ها داشته باشند. سپس فرایند کدگذاری انجام شد.
یافته‌ها: با بررسی دقیقِ متنِ مصاحبه‌ها، گزاره‌های اصلی، مفاهیم، مقوله‌های اصلی و درنهایت مقولهٔ مرکزی در فرایندی طولانی، دقیق، جزئی و مفهومی ارائه شد؛ درنتیجه این پژوهش شامل ۴۵ مفهوم و ۱۶ مقولهٔ اصلی و یک ‌مقولهٔ مرکزی به نام رنج مضاعف زناشویی شد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، اگرچه بعضی از زنان شاغل توانسته‌اند از راهبرد‌های مثبت بهره ببرند که پیامدهای مثبتی را همچون پاسخ‌گویی عاطفی و تعامل مثبت به‌همراه داشته است، درکل نتایج نشان‌دهندهٔ رنج مضاعف زناشویی در جامعهٔ هدف بوده است.

بتول غضنفری, فرناز کشاورزی ارشدی, فریبا حسنی, سوزان امامی پور

زمینه و هدف: سلامت و پویایی خانواده ریشه در سلامت و شادابی زوجین دارد؛ ازاین‌رو تمرکز چاره‌اندیشانه بر تعارض زناشویی و کیفیت رابطه براساس رویکردهای ارتباط انسانی می‌تواند شادی را به جامعه منتقل کند. هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار و مبتنی‌بر نظریهٔ انتخاب بر کیفیت رابطهٔ زوجین دارای تعارض زناشویی بود.
روش‌بررسی: این پژوهش به‌لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و ‌پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. از میان زوجین مراجعه‌کننده به مرکز مشاورهٔ خانوادهٔ پیوند در شهر مشهد در پاییز ۱۳۹۵، سی زوج داوطلب که در پرسشنامهٔ تعارض ‌زناشویی نمرهٔ ۱۱۵ و بیشتر کسب کردند، به‌صورت هدف‌مند و براساس ملاک‌های ورود و خروج پژوهش انتخاب شدند. سپس به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش (زوج‌درمانی هیجان‌مدار و زوج‌درمانی مبتنی‌بر نظریهٔ انتخاب) و گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامهٔ کیفیت ادراک‌شده از ابعاد زناشویی (فلچر و همکاران، ۲۰۰۰) به‌کار رفت. مداخله‌های درمانی زوج‌درمانی هیجان‌مدار (جانسون، ۲۰۱۲) و زوج‌درمانی مبتنی‌بر نظریهٔ انتخاب (گلاسر و گلاسر، ۲۰۱۰) بود. مداخله‌ها برای هر زوج طی هشت جلسه‌ٔ ۹۰دقیقه‌ای اجرا شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر، مقابله‌ٔ هلمرت و آزمون تعقیبی توکی با نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۱ تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: بین میانگین نمرات کیفیت رابطهٔ زناشویی زوج‌درمانی هیجان‌مدار و مبتنی‌بر نظریهٔ انتخاب با گروه گواه تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۰۱>p)؛ اما بین دو گروه مداخله تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰٫۶۲۱=p). میانگین نمرات کیفیت رابطهٔ زناشویی در پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری داشت (۰٫۰۰۱>p)؛ ولی بین نمرات پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰٫۱۱۳=p) و اثر دو نوع مداخلۀ زوج‌درمانی بر بهبود کیفیت رابطهٔ زوج‌ها در بلندمدت (بعد از دو ماه) باقی ماند.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، مداخله‌های زوج‌درمانی هیجان‌مدار و مبتنی‌بر نظریهٔ انتخاب باعث بهبود روابط زوجین دارای تعارض زناشویی می‌شود.

معصومه مرتضوی, مرضیه سادات سیدقندی, معصومه علی میرزایی, سارا فلاحی

زمینه و هدف: نوجوانان بی‌سرپرست یا بدسرپرست به‌دلیل زندگی در محیطی نامناسب، درمقایسه با نوجوانان عادی استقلال عاطفی و شادکامی کمتری برای زندگی در جامعه دارند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف اثربخشی روان‌شناسی مثبت‌نگر بر استقلال عاطفی و شادکامی نوجوانان بی‌سرپرست و بد‌سرپرست اسلامشهر انجام‌ شد.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست شهر اسلامشهر در سه ماه اول سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند که سی نفر از داوطلبان واجد شرایط انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. داده‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از پرسشنامهٔ شادکامی آکسفورد (هیل و آرگایل، ۲۰۰۲) و مقیاس استقلال عاطفی (استنبرگ و سیلوربرگ، ۱۹۸۶) جمع‌آوری شد. آموزش‌ روان‌شناسی مثبت‌نگر در طی چهارده جلسه‌ٔ شصت‌دقیقه‌ای براساس دیدگاه روان‌شناسی مثبت‌نگر رشید (۲۰۰۹) به افراد گروه آزمایش ارائه شد؛ اما گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای تحلیل داده‌ها آزمون خی‌دو و تحلیل کوواریانس چندمتغیره با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ به‌کار رفت. سطح معنا‌داری ۰٫۰1 در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: یافته‌ها: نتایج نشان داد، آموزش‌ روان‌شناسی مثبت‌نگر باعث افزایش متغیر استقلال عاطفی (۰٫۰۰۱>p) و مؤلفه‌های آن شامل فردیت (۰٫۰۱۶=p)، عدم وابستگی (۰٫۰۱۷=p) و خوداتکایی (۰٫۰۰۱>p) و همچنین متغیر شادکامی (۰٫۰۰۱>p) نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست گروه آزمایش شد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، آموزش‌ روان‌شناسی مثبت‌نگر موجب افزایش استقلال عاطفی و شادکامی نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست می‌شود.

سید علی احمدی, شهرام وزیری, قاسم آهی, فرح لطفی کاشانی, محمد اسماعیل اکبری

زمینه و هدف: سرطان پستان عامل عوارض جسمی و روان‌شناختی متعددی است که به درمان متناسب نیاز دارد. هدف پژوهش حاضر مقایسهٔ اثربخشی درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و معنویت‌درمانی بر کاهش پریشانی روان‌شناختی در زنان مبتلا به سرطان پستان بود.
روش‌بررسی: این پژوهش از نظر روش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه‌ٔ آماری را تمامی زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌‌کننده به کلینیک دکتر غلامی در بهمن ۱۳۹۸ تشکیل دادند. ابتدا تعداد ۴۵ نفر از افراد داوطلب واجد شرایط به پژوهش وارد شدند. سپس در دو گروه آزمایش (درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و معنویت‌درمانی) و یک‌ گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) به‌صورت تصادفی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (لویبوند و لویبوند، ١٩٩۵) به‌کار رفت. درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد در هشت جلسهٔ ۷۵دقیقه‌ای براساس پروتکل هیز و همکاران (۲۰۰۶) و معنویت‌درمانی در نُه جلسه‌ٔ آموزش ۷۵دقیقه‌ای براساس پروتکل ریچارد و برگین (۲۰۰۵) فقط برای گروه‌های آزمایش اجرا شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۳ صورت گرفت. سطح معناداری برای آزمون‌های آماری، ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: هر دو درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و معنویت‌درمانی بعد از کنترل نمرات پیش‌آزمون در هر دو گروه، بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس مؤثر بود (۰٫۰۰۱p<). همچنین در متغیرهای افسردگی و استرس تفاوت بین گروه‌های آزمایشی با گروه گواه معنادار بود (۰٫۰۰۱=p). تفاوت بین گروه‌های آزمایشی با گروه گواه در متغیر اضطراب نیز معنادار بود (۰٫۰۰۱=p و ۰٫۰۰۸=p). در متغیرهای افسردگی (۰٫۰۳۰=p)، اضطراب (۰٫۰۰۶=p) و استرس تفاوت بین گروه‌های درمان معنا‌دار بود (۰٫۰۲۶=p).  
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، هر دو درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد و معنویت‌درمانی بر کاهش پریشانی روان‌شناختی زنان مبتلا به سرطان پستان اثربخش‌اند؛ ولی درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد اثربخشی بیشتری درمقایسه با معنویت‌درمانی دارد.

حدیث ولی زاده, وحید احمدی

زمینه و هدف: داشتن کودک مبتلا به اختلال طیف‌ اوتیسم فشار روانی زیادی به خانواده به‌خصوص مادران وارد می‌کند که سبب ایجاد تنش می‌شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسهٔ اثربخشی درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر کیفیت ‌زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف‌ اوتیسم شهر کرمانشاه بود.
روش‌بررسی: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی ازنوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌ گواه بود. جامعهٔ آماری را تمامی ماداران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف ‌اوتیسم شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. چهل‌و‌پنج نفر از افراد واجد شرایط و داوطلب انتخاب به‌شیوۀ تصادفی با لحاظ‌کردن ملاک‌های ورود و خروج در سه ‌گروه (درمان شناختی‌رفتاری، درمان مبتنی‌بر پذیرش ‌و ‌تعهد و گواه) قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامهٔ کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی،۱۹۶۹) بود. مداخلات دو گروه آزمایش به‌صورت گروهی به‌مدت هشت جلسۀ نوددقیقه‌ای و دو بار در هفته اجرا شد. داده‌ها با آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک‌طرفه، کای‌اسکوئر پیرسون، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ تحلیل شدند. سطح معناداری تمامی آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، پس از حذف اندازهٔ اثر پیش‌آزمون، تفاوت سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) در پس‌آزمون در متغیر کیفیت زندگی و مؤلفه‌های آن شامل سلامت جسمانی، سلامت روان، روابط اجتماعی و سلامت محیط معنادار بود (۰٫۰۰۱>p)؛ همچنین بین اثر درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما بین هر دو گروه درمان مذکور با گروه گواه در متغیر کیفیت زندگی تفاوت معنادار مشاهده شد (۰٫۰۰۱>p).
نتیجه‌گیری: باتوجه به نتایج پژوهش، استفاده از درمان شناختی‌رفتاری و درمان مبتنی‌بر پذیرش ‌و ‌تعهد می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مفید و مؤثر باشد.

قربانعلی عاطفی هنزنی, عالیه شکربیگی, امیدعلی احمدی

زمینه و هدف: ازجمله عوامل مهم مرتبط با سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانواده اعتماد اجتماعی و حمایت اجتماعی از آنان است. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل سلامت اجتماعی براساس حمایت اجتماعی و اعتماد اجتماعی در زنان سرپرست خانواده بود.
روش‌بررسی: پژوهش حاضر از انواع مطالعات همبستگی و مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمام زنان سرپرست خانواده در شهر رشت در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. از میان آن‌ها ۳۵۸ نفر به‌روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات، فرم کوتاه پرسشنامهٔ بهزیستی اجتماعی (کیز، ۱۹۹۸)، پرسشنامهٔ حمایت اجتماعی خانواده (خداپناهی و همکاران، ۱۳۸۸) و پرسشنامهٔ اعتماد اجتماعی (صفاری‌نیا و شریف، ۱۳۹۲) به‌کار رفت. برای تحلیل داده‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و ضریب همبستگی پیرسون در نرم‌افزارهای AMOS نسخهٔ ۲۴ و SPSS نسخۀ ۲۴ استفاده شد. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد ضریب مسیر بین حمایت اجتماعی و اعتماد اجتماعی (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۳۵۱=β)، ضریب مسیر بین اعتماد اجتماعی و سلامت اجتماعی (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۳۲۴=β) و ضریب مسیر مستقیم بین حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی (۰٫۰۰۱=p، ۰٫۴۶۰=β) مثبت و معنادار بود. ضریب مسیر غیرمستقیم بین حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی با نقش میانجیگر اعتماد اجتماعی مثبت و معنادار بود (۰٫۰۱۲=p، ۰٫۱۱۴=β). همچنین مدل مفروض پژوهش با داده‌های گردآوری‌شده برازش داشت (۳٫۳۱=df/²c، ۰٫۹۳۴=CFI، ۰٫۹۱۲=GFI، ۰٫۸۷۵=AGFI، ۰٫۰۸۱=RMSEA).
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، اعتماد اجتماعی میانجیگر رابطهٔ بین حمایت اجتماعی و سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانواده است؛ بنابراین باید به نقش حمایت اجتماعی و اعتماد اجتماعی در سلامت زنان سرپرست خانواده توجه کرد.

ملکه سادات سیدی, سمانه سادات طباطبائی, تکتم سادات طباطبائی, فاطمه شهابی زاده